İşte futbol, işte taraftar, işte müşteri

Taraftarlar, sporun her branşında en vazgeçilmez aktörlerdir. Taraftarlar statü, sınıf farkı, dili ve dini farklarına göre ayrılmazlar. Beraber sevinir, beraber hüzünlenirler. Takımın her zaman yoldaşı, maddi manevi destekçisidir. Gerek tribünde, Tv başında, sokakta gerekse  cafede, işte hezaman kalbi takımıyla atar.

Son yıllarda Futbolun dünyada ve ülkemizdeki popülaritesi, ilginin çoğalması, ekonomik gelir payının artması bunun beraberinde getirdiği rekabet  Futbolun bir spor organizasyonunun çıkmasını ve dev bir Endüstri olma haline gelmesine neden  olmuştur.  80 'li yıllarda futbol kulüpleri gelirleri maç günü hasılatlarına bağlıyken, şimdi pazarlama stratejilerinin gelişmesi ve farklı ürün konseplerinin oluşumuyla birlikte satış ve kazanç ön planda tutulmaya başlandı. Lisanslı ürünler üretiliyor mağazalar açılıyor, ürün yelpazesi çeşitleniyor, kombine kartlar üretiliyor, gsm operatörleri, kredi kartları, TV yayını satın alınması ve milyon dolarlık sponsor anlaşmaları derken kulüpler cirolarını kat ve kat arttırmaya başlıyor. Ve bu büyük pastadan bir dilim koparmak için güçlü bir rekabet kulvarı daha yerini alıyor.Futbolun gidrek parasallaşması taraftar yapısınında değişmesine sebep oluyor.  

Tüm bu faaliyetlerin artmasıyla beraber, taraftar artık tüketici konumuna geçiyor ve bu imkanlardan yararlanmaya başlıyor. Bu süreç içerisinde klasik tüketici kavramı yerini ''Taraftar Müşteri'' kavramının doğmasına bırakıyor. 

Taraftar Müşteriler kulüplerin aktif gelir kaynaklarından en önemlisidir. Teknolojisinin gelişmesi, üretim ve pazarlama faaliyetlerinin yenilenmesiyle beraber müşteri odaklı yatırımlar yapılmaya başlandı. Müşteriler hizmeti sorgulamadan satın alır, üreticiler ne üretirse onu satın almakla yetinirlerdi. Artık ürün tüketci ihtiyaçları, isteklerine göre üretimi, dağıtımı, ulaşımı ve fiyatı belirleniyor.Müşteri odaklı üretim - tüketim beraberinde  müşteri memnuniyeti, müşteri sadakati kavramlarının doğmasına neden oluyor. Üreticiler ürettikleri  mal ya da sundukları hizmet kullanımından memnun olup olmadıklarını kurum içinde kurdukları Müşteri ilişkileri Yönetimi departmanından sağlamasını yapmaktadırlar. Futbol kulüpleri taraftarlarını tanımak, isteklerine cevap verebilmek, onları elde tutmak yeni taraftarlar kazanmak adına Müşteri İlişkileri departmanlarını kurup, sağlamlaştırmalı ve  taraftar bilgilerini toplayıp kayıt altında tutmalıdırlar.Verdikleri hizmetler, birebir taraftara ulaşmak için Çağrı Merkezleri açıp hep data oluşturup hemde taraftarların sorularına cevap oluşturacak bir portal oluşturmalıdırlar. Artık taraftar bilinçli, iyi ve kötü hizmeti ayırabiliyor, yıllarda bağlı oldukları takımı bırakabiliyor yada farklı bir takıma geçiş yapabiliyor. Bunda verilen hizmet yanında başarının, özellikle istikrarlı başarının etkisi çok büyüktür.

İngiltere, Almanya, İtalya, İspanya, Fransa gibi Dünya da markalaşmayı,gelir kazancında ilk sıraya geçmeyi, sportif başarıyı elde etmeyi, taraftarlarını mutlu etmeyi ve yeni taraftarlar kazanmayı başaran ve farklı pazarlarda yarışan kulüpler yönetim, tesis, sportiflik, ekonomik ve mali kazanç , hukuki yapılanmalarıyla güçlü örnek modellerdir. Türk futbol kulüpleri ve takımlarının fazlasıyla örnek alması gereken, henüz onlarda bulunmayan bir çok organizasyonu , yukarıda saydığım kulüpler yıllardır uygulamakta ve kemikleşmiştir.

Darısı Türk takımlarının başına.

Dip Not: Türkiye'de yeni yapılan stadlar günümüz teknolojisi ve pazarına uygun olarak yapıldığını zannetmette, ancak hiç birinin ne kapasitesi, ne içerisindeki sosyal ortamlar, ne ulaşımı, ne çeşitli müze, alışveriş mekanları, çocuk akticiteleri, nede restaurant kapasiteleri, organizasyon salonları anlamında yıllar önce inşa edilen bir ''OLD TRAFFORD''UN yanından bile geçemiyoruz. 

Bizler için iyi bir stad '' Rüyalar Tiyatrosu'' olarak kalır bu gidişle.

T. Sezen GÖKSU

İ.G.Ü Öğretim görevlisi