Kan, ter, gözyaşı ve caz

Whiplash

Yönetmen : Damien Chazelle.

Oyuncular : Miles Theller, J.K.Simmons, Jason Blair.

Sundance gibi bağımsız filmlerin kalesi olan bir festivalde, seyircinin en beğendiği film ve en iyi ilk yönetmen filmi ödüllerini kazanmış bir filmin referans için fazla bir söze ihtiyacı olmaz. Eylül ayından itibaren dağıtılan ödüllerden toplamda 42 tanesini kazanan bir filmin üzerine konuşmak keyf veriyor. Dinamizmini, karakterlerinin gerilimini seyirciye yoğun bir şekilde yüklemeyi başarıyor “Whiplash”.  Kelime anlamı metalciler gibi kafa sallamaktan oluşabilen boyun travması/kırbaç darbesi olarak çevirebileceğimiz Whiplash, filmin hikayesinde  Hank Levy’nin bateri partisyonları son derece zor olan, ayni isimdeki caz parçasından geliyor. En iyi caz bateristi olmayı kafasına koymuş olan Andrew ve öğretmen Fletcher arasındaki çalışma, saygı, hırs, nefret harmanından doğan enerji filmin en büyük gücünü oluşturuyor.

Öğrenci Andrew ve öğretmen Fletcher’in yolları Shaefer müzik akademisinde kesişir. Her ikisinin de hedefi en iyi olmaktır. Doçent Fletcher yönettiği Big Band’in katıldığı tüm müzik yarışmalarını kazanması için en küçük falsoya bile tahammülü yoktur. Karizmatik beden dili, eğitimli kulağı ile öğrenciler üzerinde yarattığı saygı ve korku halesi, psikolojik baskıyı da birlikte getirmektedir. En küçük hatada müsebbibini sözle hatta fiziksel temas ile aşağılaması onu bir korku figürüne dönüştürmüştür. Andrew ise onun gözüne girebilmek için elinden gelen her şeyi denemek kararındadır. Parmaklarından kan gelinceye kadar çalar.

1985 doğumlu Damien Chazelle ilk uzun metrajında olağanüstü bir duygu kasırgası yaratmayı başarıyor. Ezen ve ezilen arasındaki iç dinamik o kadar güçlü yansıyor ki, seyirci elinde olmadan bedeninde bateri çalmaya başlıyor, tarafsız kalamıyor. Andrew ve Fletcher arasındaki psikolojik savaşta bateristin kazanmasını herkes arzular duruma geliyor. Hikayenin ezber bozan yanı bu tür çatışmalarda öğretmen ve öğrenci arasındaki acılı dönemin sonunda, genelde başarı gelir ve her ikisi de gözyaşları içinde sarılırlar. Chazelle yap-boz iskeletinde çatışmayı son sahneye kadar taşıyor.

Filmin başarısını yukarıya taşıyan en önemli unsur oyunculukların yansıttığı iç dinamik. Genç oyuncu Miles Theller ve deneyimli oyuncu J.K.Simsons aralarındaki savaşı mükemmel oyunculuklarla yönetiyorlar. J.K. Simmons bu oyunculuğuyla şu ana kadar 20'nin üzerinde en iyi yardımcı oyuncu ödülü kazandı. Altın Küre'den sonra Oscar'ı da kazanması sadece zaman meselesi. Theller çoğunluğunu kendi çaldığı bateri sahnelerinde fiziksel zorlamanın sınırını inandırıcı bir beden diliyle yansıtıyor. Simmons ise öfke patlamalarını, alaycılığını olağanüstü bir enerjiyle canlandırıyor. Acımasızlığının nedenlerini rasyonelize edebiliyor. Vasata aferin demenin Charlie Parker, Buddy Rich gibi virtüözlerin yetişmemesinin en büyük nedeni olduğunu söylerken haksız da değil.

Şu ana kadar New York, Los Angeles,Washington, Phoenix Eleştirmenleri tarafından yılın en iyi yardımcı erkek oyuncusu seçilen J.K.Simmons Altın Küre’de aday gösterildi. Palm Spring ve Santa Barbara festivallerinde de ayni ödüle layık görüldü. 

Oyunculuk performanslarının vitrinde olmasının yanında, caz müziğinin sihirli notaları da ayrı bir güzellik katıyor.