Kooperatiflerle fark yaratmak

Kooperatiflerle fark taratmak insanların kendi içlerinde var olan gücü harekete geçirerek sorunlarına çözüm getirmeleridir.  Topluma sorunlarını kendi kendine çözmenin öz güvenini ve girişimci ruhunu aşılamalarıdır. Sınırlı kaynakları olan insanların güçlerini birleştirerek kendileri için gelecek yaratabileceklerine inanmalarıdır.

Toplumda fark yaratan en önemli hareket insanların açlık ve yoksulluk karşısında içine düştüğü zor durumdan çıkması, iş ve aş temin etmeleri, ekonomik yönden güçlenmeleri, refah düzeylerini artırmalarıdır.

Kooperatifçilik toplumda fark yaratan sosyal amaçlı bir ekonomik girişimdir. Toplumun en yoksul ve dezavantajlı kesimlerini bir araya getiren, onlara birlikte olmanın gücünü hissettiren, demokrasi ve insan olmanın gururunu yaşatan bir iş modelidir.   Kooperatifler yarattıkları farklar ile her çağda ahlaki değerleri yüksek insanların öncülüğünde insanlığa hizmet aracı olmuşlardır. Topluma kendi sorunlarını kendileri çözme hazzını tattırmışlardır.

Kooperatifler kurulduğu günden bugüne kadar ülkelerin en fakir ve yaşam koşullarının zor olduğu, ticari yatırım için cazip bulunmayan yörelerde dahi toplum için bir umut kaynağı olmuşlardır. Onların el emeklerini, üretimlerini birlikte işleme ve pazarlamalarına, her türlü sosyal ve ekonomik sorunlarını kendileri çözmelerine destek olmuşlar, hatta sosyal yaşamlarını iyileştirmelerine katkı sağlamışlardır.

Kooperatifler kimi zaman bir dağ ve orman köyünde arazisi bile olmayan fakir bir orman köylüsünün, kimi zaman bozkırdaki küçük bir çiftçinin, bazen şehrin varoşlarındaki fakir bir işçinin ya da memurun ve kimsesiz insanların güç kaynağı olmuşlar. Toplumda öğrencilerin ve çeşitli mesleklerdeki insanların ortak hareket ederek sorunlarını çözdükleri model olarak karşımıza çıkmıştır. Kooperatifler küçük esnaf, zanaatkâr ve sanayicinin birlikte daha güçlü ve rekabete dayanacak işler başarmalarının temelini oluşturmuşlardır.

Kooperatifler yarattıkları ticari hareket ve kurulan işletmeler ile yörelerinde iş imkânları yaratmışlar. İhtiyaç duyulan konut ve işyerlerini tesis etmede faaliyet göstermişlerdir. Ortaklarından elde ettikleri değerlerle bulundukları yörelerde sosyal yatırımların da önderi olmuşlardır. Başlangıçta küçük ticari hareket ile başladıkları yolda zaman içinde fabrikalar, üretim ve pazarlama tesisleri kurmuşlar, elde edilen kaynakların gücü ile okullar, yurtlar, hastaneler, bakım evleri, anaokulları, yeni yerleşim alanları ve işyerleri kurmuşlar, her türlü sosyal tesisler açmışlar en zor ve yoksul yörelerin temel dayanağı olmuşlardır.  Kooperatifler her zaman halktan kazandıklarını halka vermişlerdir. Kamu görevi üstlenmişlerdir. Hatta bazen etkin faaliyetleri nedeniyle devlet kuruluşu gibi görülmüşlerdir.

Fark yaratan kooperatifler tabii ki her çağda toplumun gelişmesini istemeyen çevrelerce kötülenmiş ve engellenmiştir. Gelecekte de benzer şeyler yaşanacaktır. Ancak kooperatifçilik gibi küçük değerlerin bir araya gelerek dostluk, kardeşlik ve eşitlik duyguları içinde insanların üretime katıldığı ve paylaşıldığı başka bir model yoktur. Bu nedenle kooperatifler çağımızda çöken globalleşmenin yaralarını saracak bir model olarak yeniden önem kazanmış ve yeniden dünya gündemindeki hakkı olan, layık olduğu yerini almıştır.

Kooperatiflerin ortakları hem üretimdedir. Hem yönetimdedir. Üretilen değerlerin geleceği hep onların elindedir. Kooperatifin sahibi ortaklarıdır. Kooperatiflerin odağında insan vardır. Kooperatifler insani değerlerini yitirdiğinde kooperatif olma özelliği yok olmaktadır. Kooperatifçiliğin gelişmiş olduğu ülkelerle geri kalmış ülkeleri ayıran temel özelliklerden biri de budur. Kooperatifçiliğin gelişmiş ülkelerdeki fark yaratılan ekonomik ve sosyal fark ile gözler önündedir.

Bakınız; İzmir Tire ilçesinin ekonomik hayatını değiştiren ve şekillendiren Tire Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (http://www.tiresutkoop.org/), Konya, Beyşehir’in bir dağ köyü iken Huğlu köyünün hayatını değiştiren köyü kasabaya dönüştüren, Huğlu Av Tüfekleri Kooperatifi (http://www.huglu.com.tr/index.php?lid=1&nid=1&hakk=3) İzmir Ödemiş, Bademli Kasabasına hayat veren Bademli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, (http://www.bademlikoop.org.tr/hakkinda.html), Ülkemizde en önemli sorunlardan biri olan engellilerin eğitiminde kendi sorunlarını kendileri çözüm bulmaya çalışan İstanbul, Maltepe’deki engelli annelerinin fark yaratan Tomurcuk Eğitim, Kültür, Dayanışma ve İşletme Kooperatifi (http://www.tomurcukkoop.com), Ülkemizde kadınlarımızın ekonomik ve sosyal hayata destek sağlayan, yoksulluk karşısında yeni ufuklar açan ülkemizin çeşitli yörelerinde kurulmuş olan kadın kooperatifleri (http://www.kadinkooperatifleri.org), Her geçen gün aileler ve çocukları için maddi yıkım haline gelen, eğitim sektörünün kanayan yarası dershane konusunda yeni bir pencere açan Yaşam Kooperatifi  (http://www.sabancivakfi.org/sayfa/mayista-yasam-kooperatifi), Bitlis Kavar havzasının yoksul yaşamına hayat veren ve yeni bir kalkınma ışığı açan havzadaki birden fazla köyü kapsayan Kavar Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (http://www.husnuozyeginvakfi.org/haberbulteni/hmov/hmovtr.html), Ülkemizde her geçen gün sayıları artan bir çok özel firmalarının, meslek odalarının ve grupların yatırım yaptığı ve sosyal bir faydadan çok kolay gelir sağlanan bir alan olarak gördükleri eğitim alanında eğitimcilerin ve ailelerin ortağı bir araya gelerek sorunlarına çözüm buldukları Çağdaş Eğitim kooperatifi (http://www.cagdas.org.tr/), Ülkemizde sigorta uygulamalarında bambaşka bir hizmet anlayışı ile ortaklarına ve topluma hizmet eden Koru Sigorta Kooperatifi (http://www.korusigorta.com.tr).

 Günümüzde kooperatifler fark yaratmak için sadece ortakları için değil, insani değerlere önem veren sermaye gruplarına ait vakıfların da sosyal projelerinde paydaş olarak ortak çalıştıkları örgütler haline gelmiştir. Dünyaca tanınmış Billy Gates Vakfı geri kalmış ülkelerde uyguladığı sosyal projelerin daha etkin olması ve halka daha iyi hizmet vermek için kooperatifler ile işbirliği yapmaktadır. http://www.thenews.coop/fr/node/7095. Ülkemizde yapılan uygulamalarda Hüsnü M. Özyeğin Vakfı gerçekleştirdiği sosyal amaçlı projelerde kooperatifler ile çalışmaktadır. Sabancı Vakfı Fark Yaratanlar Programında başarılı çalışmaları nedeniyle topluma tanıtılan birçok başarılı kooperatif bulunmaktadır. Ayrıca Pankobirlik, Tarım Kredi ve Eczacılık Kooperatiflerine ait kuruluşlar ülkemizin ilk 500 sanayi ve ticaret kuruluşları arasında yer alma başarısı göstermesi bir ölçüde kooperatif kurtuluşların yarattığı farkın da bir göstergesidir.

Dünyada ve ülkemizde kooperatiflerin toplumda yarattığı farklılık ile ilgili binlerce örnek vermek mümkündür.  Özellikle başta kırsaldaki fakir ve yoksul yörelerin kalkındırılmasına yönelik projelerde kooperatifler proje paydaşı olarak yer almakta, yardımların ve desteklerin adaletli şekilde yapılması sağlanmaktadır. Diğer taraftan fakir ülkelere yapılan iyi niyetli ve taraf tutmayan yardımlarda yardımların yerine ulaştırılmasında kooperatiflerle işbirliği yapılmaktadır.

Sonuçta, kooperatiflere yüzeli yılı aşan süredir böylesi güven duyulmasının sebebi kooperatiflerin fark yaratmak isteğinde olan insanların bir araya geldiği sosyo ekonomik örgütlenmeler olduğu görüşü ve inancıdır.