KPSS’nin işlevselliği

Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS), kamu kurumlarında görev alacak personeli belirlemek amacıyla ÖSYM tarafından yılda bir kez yapılan bir sınav türüdür. Ortaöğretim, ön lisans ve lisans kategorilerinde yapılan bu sınav, her düzeyde eğitim görmüş olanlara devlet memuru olabilme şansı tanımaktadır.

Yaklaşık on yıldır uygulanan bu sınav, ülkemizin sosyo-politik gerçekleri göz önünde bulundurulduğunda kamuda işe girmede fırsat eşitliği sağlaması bakımından son derece önemlidir. Çünkü önceleri bir tanıdık veya siyasi bir güç olmadan bir devlet dairesinde işe girmek neredeyse imkânsız gibiydi. KPSS sınavı bu söz konusu mağduriyetleri belli düzeylerde azaltmış ve toplumun her kesiminin kamuda işe girme fırsatı yaratmıştır. Ancak, KPSS’nin içeriği, uygulanan testler sınavı anlamsızlaştırmakta ve sınava girenlerin o güne kadar edindikleri mesleki öğrenimlerini işlevsiz hale getirmektedir adeta.

Bilindiği gibi orta öğretimden başlayarak öğretimin hemen hemen her aşamasında adeta dikte edilen sınavlar orta öğretimi okullardan dershanelere kaydırmış durumdadır. Eğitim ve öğretimin okul dışına çıkarılarak dershanelerde tamamen sınav tekniği eğitimine dönüştürülmüş olması aldığı bilgiyi anlamlandıramayan bireylerin oluşmasına neden olmaktadır. Aldıkları eğitim ile yaşamın tanımlanması arasında bağlantı kurulamaması bireylerde sorgulama yetisinin gelişmesini de kısıtlamaktadır. Bu da alacağı temel eğitim ile yaşamı ve çevresini tanımlamaya çalışan bir insan profili yerine sadece sınavda başarılı olmayı arzulayan bir hale dönüştürmektedir. Nitelikli işgücünün oluşmasını da engelleyen bu süreç toplumun gelişmesini büyük oranda yavaşlatmaktadır.

Üniversiteler verdiği mesleki eğitimle kalifiye işgücü üretmesi yanında, öğrencilerin sosyal gelişmelerine ciddi anlamda katkılar sağlayan kurumlar olarak kabul edilir. Bu kurumlarda yeni bilgi ve teknolojik gelişmeler ışığında mesleki öğrenimini başarıyla tamamlayarak mezun olan öğrenciler bir işe girmek için özel veya kamu sektöründe çeşitli arayışlara girmektedirler. Ülkemiz koşulları göz önüne alındığında ise kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmak toplumun çok büyük bir kısmı tarafından halen büyük oranda kabul görmekte ve tercih edilmektedir.

KPSS’nin mesleki bilgi yerine üniversiteye giriş sınavındaki gibi bir soru içeriğiyle yapılıyor olması iki, dört veya daha fazla süren üniversite öğreniminin gerekliliğini tartışılır hale getirmektedir. Çünkü meslek öğrenimi görmek için yüksekokul ve fakülte programlarına kayıt yapan öğrencilerin büyük çoğunluğu meslek öğrenimi yerine mezun olduklarında girecekleri KPSS sınavına hazırlanmaktadırlar. KPSS’de uygulanan test içeriğinin mesleki bilgiyi ölçmeye yönelik olmaması öğrencilerim mesleki öğrenimi haklı olarak ikinci plana atmalarına neden olmaktadır. Çünkü işe girmek için girdikleri bu sınavda kendi icra edecekleri meslekleri sorulmamaktadır.

KPSS’de yeterli puan alarak kamuda mesleğine uygun bir alana ataması yapılanlar ise yüksek öğrenimleri boyunca öğrenemedikleri mesleklerini çalışmaya başladıkları bu kurumlarda öğrenmeye çalışmaktadırlar. Çünkü öğrenciler yüksek öğrenimleri boyunca mesleğindeki yenilikleri öğrenmek ve bu konudaki becerilerini geliştirmek yerine zamanlarının büyük bir bölümünü KPSS’deki genel yetenek sorularını çözmek için harcamakla geçirmişlerdir.

Yüksek öğreniminin önemli çıktıları olan mesleki öğrenimin daha işlevsel bir hale gelmesi için KPSS’ de uygulanan test içeriklerinin tekrar gözden geçirilerek her meslek grubu için kendi mesleki bilgi derinliğini ölçecek şekilde değiştirilmesi zorunlu hale gelmiştir.

Bu sınava giren adaylara kendi mesleki bilgi düzeylerini ölçecek bilimsel ve objektif bir sınav siteminin uygulanması hem yüksek öğrenimleri sırasında mesleklerini daha iyi bir şekilde öğrenmelerini teşvik edecek, hem de istihdam edildikleri kurumlarda mesleklerini daha iyi ve başarılı bir şekilde icra etmelerine olanak sağlayacaktır.