Kusurlu insanların yönetimi

Rejim; kelime anlamı; düzenleme ve bir devletin uyguladığı yönetim biçimidir. Bir benzetme ile açıklanırsa; araba motoru iyi bir örnektir. Araba motorunu bir araya getiren tüm parçalar bir sistem oluşturur. Araba motoru hükümet sistemiyse, motorun çalışma mekanizması da rejimdir. Hükümet sistemi, devletin gücünün hangi parçalara ayrıldığıyla; rejim ise bu gücün parçalar tarafından nasıl ve hangi yoğunlukta kullanıldığıyla ilgilidir.

Otoriter rejim daha çok statüko odaklıdır ve kontrollüdür. Korku ve sadakat empoze ederek kanunlar konulur. Kendileri ile işbirliği yapanları ödüllendirerek sadakat kazanır. Otoriter hükümetlerde güç merkezidir ve güç bir kişide toplanmıştır. Halkın ve muhaliflerin düşüncelerini ifade etme özgürlüğü baskı altındadır. Amaçlarına ulaşabilmek için siyasi partileri ve toplu kalabalıkları kullanır ve insanlara yaptırmak istediği şeyleri yaptırır. Otoriter Sistem ilahidir, tanrısaldır, insanüstü ve kutsaldır. Bu tür rejimlerde liderler yanlış yapmazlar. Onun için eleştiriye yer yoktur. Eleştiri yapılmamalıdır çünkü eleştiri kargaşa ve bölünme yaratabilir. Özgür basın gereksizdir. Adalet, evrensel değil, liderin ön gördüğü ve insafından verdiği kadardır. Özgürlük külliyen zararlıdır. Zira kurtuluş formülleri bellidir. Liderin formülleri uygulanır. Lider, mutlak hakim, mutlak yeterlidir. Onların her sözünde bir hikmet, her hareketlerinde bir keramet gizlidir. Otoriter rejimde gücü elde tutan tek bir kişi veya grup (cunta) vardır. Bu tür hükümette güç tek bir siyasi güçte toplanır. Bu tür yönetimde tüm ulusu yöneten sadece bir kişi veya bir grup vardır. Kısacası Otorite veya yetke, herhangi bir konuda bir şeyin yeterliliğine herkesi inandırarak bir kişinin kendine sağladığı itaat ve güven; hâkimiyet ve emretme kudreti; yaptırım koyma ve kullanma gücüdür. Max Weber otorite tiplerini 3’e ayırır: geleneksel otorite, karizmatik otorite ve hukuksal (demokratik) otorite.

Demokrasi ise bir Ulus halkının seçme özgürlüğü anlamına gelir. Ülke kaynaklarında sadece çoğunluğun değil azınlığında pay alması ve haklarının korunması rejimidir. İnsanların tüm ulus üzerinde bir gücü vardır. Bir ülkenin kaderini o ülkede yaşayan çoğunluk belirler. Yöneticiler, çoğunluk yanlış yapar, bu yanlışlar kamuoyunda tartışılır, daha iyi daha geçerli olduğu düşünülen politikalar önerilir ve daha az kötü olduğu kabul edilen politikalar uygulamaya konulur. ‘Mükemmel’ lider yoktur, her lider kusurludur ve eleştirilebilir. Yanlışsız, hatalı politikalar yoktur her politikanın aksayan bir yanı vardır ve bu gösterilir. Sonunda, nihayetinde kurtuluşlar, kurtarıcılar, Mesihler yoktur. Her çözüm ise yeni bir sorun üretebilir. Demokrasilerde; sihirli formüller, mucizevi çözümler, cennet vaatleri görülmez.

Otoriter rejimlerde lider karizması yüksek, demokraside lider karizmasına gerek yoktur. Otoritede güç lider de demokraside güç halkta toplanır.  Otoritede sınırlı çoğulculuk varken demokraside çoğulculuk esastır. Otorite yönetimde kapalılık, gizlilik hakimken, demokraside şeffaflık, kamuoyu esastır. Otoriter sistemde meşruluk sorunken demokraside meşruiyet sorunu sürekli yaşanır. Yeri gelmişken özlü sözlerimden birini söylemek istiyorum; Otorite, niteliksiz çoğunluğa dayanır."

Demokrasi; sıradan, kusurlu insanların, liderlerin var olduğu, her şeyin herkesin özgürce eleştirildiği ve tartıştığı açık bir rejimdir.

Nizamettin Biber