Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

25 Ağustos '06

 
Kategori
Dilbilim
 

Ne zaman ki civanyan, givanian oldu...

Ne zaman ki civanyan, givanian oldu...
 

Bu topraklarda doğmuş olan "Civanyan" kelimesinin, bu topraklara dönüşünün "Givanian" şeklinde oluşu ne kadar da acı...

Bazı öyle yabancı kelimeler vardır ki yanlış yazarız ancak doğru okuruz. Örneğin, "Chicago" kelimesi bu şekilde yazdığımız halde, Şikago olarak okuruz. Burda doğru olan, Şikago olarak okunuş olduğuna göre o zaman yazım hatalıdır ve yazım da "Şikago" şeklinde olmalıdır. Veya herkesin İngilizce bilme zorunluluğu olmadığından okunuş Chicago şeklinde olmalıdır.

Yada Alman bir futbolcunun ismi olan "Schwansteiger" de yazıldığı gibi okunmalıdır. Eğer "Şvanştayger" olarak okunmasını arzu edenlerimiz varsa, o zaman bu kelime Şvanştayger şeklinde yazılmalıdır. Kelimenin bu şekilde yazılması da doğru olmayacağından en iyisi orjinali gibi yazıp Türkçe okumaktır.

Bunun yanısıra doğru örnekler de vardır. Örneğin Londra'yı London şeklinde yazmayız veya Landın şeklinde okumayız. Ancak dilimzde doğru olmayan örnekler daha fazladır. Örneğin dilimizde "w" harfi olmamasına rağmen "Washington" kelimesini olduğu gibi yazarız, ayrıca "Vaşingtın" olarak okuruz. Bu kelimeyi Vaşingtın okumak adına Vaşingtın olarak yazmak doğru olmayacağına göre, en iyisi "Vashington" olarak yazıp yazdığımızı okumak daha doğru olacaktır. Bu tipte örnekler daha da çoğaltılabilir...

Doğru olmayan örneklere başa bir tipte örnek verecek olursak biri de "New York"dur çünkü bu kelimeyi de "Yeni York" olarak yazmamız daha doğrudur. İsiminden de anlaşabileceği üzere, bu kenti İngiltere'nin Yorkshire kentinden göçenler kurmuş olup, yeni dünyada kurmuş oldukları yeni kente, eski kentlerine atfen "Yeni York" demişlerdir. Yok eğer, New York demeyi sürdüreceksek, o zaman Yeni Zelanda yerine kelimenin orjinali olan "New Zeland" demeliyiz...

Tüm bunlar bizim gibi Latin alfabesini kullanan ülkelere ait kelimelere örnekti, peki ya Latin alfabesi kullanmayan alfabedeki kelimeler Türkçemize nasıl çevrilmeli?

Buna da örnek olarak Kril alfabesini kullana Rus ve Ukrayna dilinden kelimelere örnek verebiliriz. Bu alfabeden dilimize çevrilen kelimelerde, nedense bir "ara dil"e ihtiyaç duyarız ki bu ara dil de çoğu zaman İngilizce olur. Örnek olarak Ukraynalı golcü "Schevchenko" kelimesini verebiliriz. İngilizcede "ş" ve "ç" sesini veren harfler olmadığından bu sesleri sırasıyla, "s" ve "h" harflerini, "c" ve "h" harflerini birleştirerek verirler. Ancak bizim dilimizde "ş" ve "ç" seslerini veren harfler mevcuttur o zaman bu kelimeyi "Şevçenko" olarak yazmalıyız. Bu yazım türü ise, orjinalliği bozduğundan o zaman orjinal yazıldığı şeklinde okumalıyız. Aynı şeyler "Sergei" kelimesi için de geçerlidir.

Başka tipteki doğru olmayan örnekler ise, dilimzde son zamanlarda çokca bulunan İngilizce kelimelerin varlığıdır ve bunların Türkçe karşılığı yaratılmalıdır. Kuşkusuz, dilimizde başka dillerden yerleşmiş olan kelimeler de mevcutur ancak o kelimeler zaten Türkçeleşmiş olduğundan Türkçe karşılık bulmak, anlamsız ve yersiz olur. Bunun yanısıra dilimize yeni yeni girmiş olan İngilizce kelimelere Türkçe karşılıklar yaratılabilir ve bu da Türk Dil Kurumu'nun görevidir.

Türk Dil Kurumu ve Ermeni unsurları bu yazıda yanyana gelmişken, kısaca Agop Dilaçar'dan da bahsetmeliyiz. Agop Martanyan, Türk Dil Kurumunda aktif rol oynamış, Türk Diline katkıları olmuştur. Bunun sonucunda da, Atatürk isteğiyle soyadı Dilaçar olarak değiştirimiştir.

Bunun yanısıra Türk Diline katkı yapan tek Ermeni kendisi değidir, Pars Tuğlacı ve Sevan Nişanyan'ı da saymak mümkündür.

Rusçayı Ruslardan sonra en iyi konuşan ve öğrenmesi zor sayılan Fransızcayı kolaylıkla öğrenip konuşan Ermenilerin, dile olan bu yatkınlığını neye bağlamalıyız bilmiyorum. Belki de 38 harfli zor bir dil sayılan Ermenice öğrenildikten sonra, diğer diller daha kolay gelebiyor olabilir mi?

Ancak bildiğim tek bir şey şudur:

Ne zaman ki Civanyan, Givanian oldu, dilimiz o zaman çok şey kaybetti.

 
Toplam blog
: 112
: 3643
Kayıt tarihi
: 22.07.06
 
 

İstanbul'da doğdum. Metalurji ve Malzeme Mühendisliği mezunuyum. Felsefe, sanat tarihi, müzik özel i..