Solun afaroz ettiği solcu...

Kemal Tahir, edebiyatımızın tanınmış Kemal'lerinden biridir. Yaşar Kemal, Orhan Kemal gibi...

Asıl adı İsmail Kemalettin Demir olan yazar, belki de devrin modasına uyarak Kemal ismini öne çıkarmıştır.

Kemal Tahir, Türk romancılığının özgün eserler vermiş ustalarından biri iken, fikir dünyasındaki değişim ve olgunlaşma Onun mensubu olduğu Türk solu tarafından adeta aforoz edilerek, yok sayılmasına neden olmuştur.

Konu özgünlüğü, üslubundaki akıcılığı, yerel ağızları bile ustaca yansıtması gibi özellikleriyle Türk romanına uzun soluklu eserler kazandırmış bir usta olmasına rağmen, bugünün okuru, Kemal Tahiri öteki Kemal'ler kadar tanımaz.

Çünkü Kemal Tahir, Türkiyedeki klasik marksist algılamının dışına çıkarak Türk tarihine ve Türk köylüsüne zoraki marksist kılıf giydirme çabasına karşı durmuştur.

Osmanlı'nın, Marksizm'in tarih ve saltanat algılamasından çok farklı bir yapıda bir devlet nizamı kurduğunu, Batılı marksist yaklaşımların anladığı feodalitenin Osmanlıyı tanımayan ve tanımlayamayan çerçevesine körü körüne itaat etmeden de sol duruş olabileceği iddiasını öne süren ve bu düşünceyle eserler veren biri oldu Kemal Tahir.

Devlet Ana romanında Cumhuriyetin başlangıç yıllarının bilinen tarih tezine uymayan bir yaklaşım sergiledi. Osmanlıdaki devlet nizamı'nın, sosyal düzenin ve devlet-millet uyumunun vurgusun yansıttı romanında.

Ezberletinen tarih tezinin tam tersi olan bu bakış açısı, Cumhuriyet elitinin onu aforoz etmesi için yeter de artardı.

Uzun yıllarını hapishanelerde geçirdi. Çorum hapishanelerinde edindiği izlenimleri, yerel ağızla yazdığı romanlarına ustaca yansıttı.

Kemal Tahir çok sayıdaki köy romanlarında da, CHP zihniyetinin köye bakışından farklı bir yol tuttu. Özellikle Köy Enstitüsü tandanslı yazarların köylüyünün geleneksel ve dini değerlerine karşı duran yaklaşımlarına karşılık Kemal Tahir, köylüyü ve onun yaşama biçimini anlamaya çalışan ve saygı ile yansıtan biri oldu.

Yol Ayrımı'nda Serbest Fırka olayını yansıtırken de klasik Tek Parti yaklaşımının dışında, sosyal ve toplumsal temelleri görmezden gelmeyen yaklaşım sergiledi..

Tarihe, köylüye ve yakın tarihe, ideolojik at gözlükleriyle bakmadığı için Kemal Tahir dışlanan bir yazar oldu.

Ölümü de yine bir fikir tartışması esnasında, kendisine yapılan ağır eleştiriler üzerine geçirdiği kalp krizinden oldu. 21 Nisan 1973 günü 63 yaşındayken vefat etti.

Otuz beşinci ölüm yıl dönümünde Edebiyatımızın bu çileli ustasını bir kere daha saygıyla anıyorum.