Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

09 Nisan '07

 
Kategori
Gündelik Yaşam
 

Sonunda "son" beklenildigi gibiydi

Sonunda "son" beklenildigi gibiydi
 

Birkac hafta onceki yazimda gittigim bir is gorusmesini ayrintilariyla anlatmistim. Sonucta ise alindigimi hemen ayni anda ogrendigimde pek uzerinde durup dusenecek zaman bulamadan ise alinan 39 kisi ile birlikte egitime alinmistim. O zamandan itibaren cok sey oldu, ama pek de birsey olmadi. Hersey soyle gelisti.

Egitimi veren kisi 55 yaslarinda bir kadindi. Bu kadin yillar once emlak komisyoncusuymus. Bu isten yuzbinlerce para kazanmis Chicago civarindaki sirketinde. Uc cocugu ve mukemmel evi ve kocasi ile mutlu bir aile tablosu cizerken adam 22 yasinda bir kadina asik olup onun pesinden, sirketten para da kacirip gitmis. Egitimi veren Nancy Howard ortada milyonlarca dolar borc ve uc cocukla, evsiz kalakalmis. O sirada International Profit Associates adli sirketi bulup ise baslamis, ama masraflarin bir kismi odendigi halde gelir cogunluk komisyona bagli oldugu icin zor gunler yasamis. Neyse cok fazla uzatmadan soylemeliyim ki, daha bunu duyar duymaz iste bir gariplik oldugunu anlamaliydim. Kadin Amerika'nin degisik yerlerine ucakla gonderiliyor verilen bir kisim masraf ucretini cocuklarini otelde barindirmak icin kullanip, arabasinda yasayarak epey bir sure zor aylar gecirmis, fakat sonunda bu sirketten kazandigi paralarin gecen yilki toplami 3 milyon dolari buluyormus.

Sirketin yaptigi ve bize de ogretilen is ise su; degisik sehir ve kasabalardaki kucuk sirketlere gidip o sirket sahiplerine bu isi beceremediklerini, eger IPA'dan yardim isteyip gonderilen danismanlarin herbirine saatte 245 dolar verip ustelik otel ve ucak ve yiyecek masraflarini da karsilamazlarsa gunun birinde mutlaka batacaklarini soylemek. Bunu yaparken abartili ve urkutucu bir dil ve deyim yerindeyse "tiyatro" uygulamak gerekiyor. Boylece is sahibi gercekten iflas edecegine inaniyor ve cikarip $20-30.000 idolari stemese de verebiliyor. IPA'nin sahibi 2006 yilinda bu isten $250.000.000 satis yapmis. Inanilacak gibi degil ama gercek.

Neyse, ben ve diger 'trainee' ler derslerimizi aldik, odevlerimizi yapip, imtihanlarimizi olduk ve sonunda sertifikamizi alip Senior Business Analyst seviyesine tam bir haftada eristik. Hepimizin orada olmamizin bir nedeni vardi; cogumuzun daha once sirketi vardi, ya da is uzerine yillarca egitim almistik. IPA ile hala pek birsey bilmiyorduk.

Bu bir haftalik egitim suresince bizi otelde bir hafta agirladilar ve sonunda hemen arkasindan gorevlerimiz verildi. Hafta sonunda gidip kucuk bilgisayar ve yazici bile almam gerekti. Sonunda kendimi Kansas City, KS ucaginda buldum. Ilk musteri hic ilgilenmedi bile benimle. Ikinci musteri Sarcoxie, Missouri'deydi. Kurallar iki saatten fazla araba kullanmayi gerektiren yerlere ucakla gitmemin gerektigini soylerken bana burasi verilmisti. Bir araba kiralayip Amerika'nin gobegindeki bu yere zavalli, dunyadan haberi olmayan bir ciftin fciftci malzemeleri ve yem satan sirketine gittim. Adamcagiz kibarligindan uzun sure beni dinledi. Ben de kimseyi kirmamaya calisan mizacim nedeniyle ona kibarca cok az para kazandigini eger "bizim sirketin" danismanlarini kullanirsa kazancinin artacagini soyledim. Sanirim soyledigime pek kendim de inanmiyordum ve bunu belli ediyor olabilirdim. Geceyi otelde gecirip ertesi gun bagir cagir Nancy'ye durumu anlattigimda oraya tekrar gidip onlari ikna etmem soylendi. Kari koca saatte $1.85 para kazaniyorlardi. Evet, IPA faydali olabilirdi belki, ama verecek paralari yoktu ki. Kadin daha disli cikti, kibarligini yenip, hayir dedi. Onlarin problemi paraydi.

Daha sonraki gorev Bedford, Indiana'daydi. 46 yasinda bir adam 3 defa evlenip ayrilmis, iki cocugunu cok seyrek goruyor ve bir klima sirketinin sahipligini yapiyordu. Bana gosterdigi butun finans dokumanlarinda yilda $106.000 kar gorunuyordu. Berbat tozlu ve daginik ofisinde saatlerce konustuk. Cok mutsuzdu. Kazancinda bir problem yoktu, ama herseye kosmaktan bikmisti. Hayattan zevk almiyordu, sanirim kadinlara da kizar durumdaydi. Ama bana icini acmaktan ta cekinmiyordu. Bir analist olarak sirketine bir isletme ve satis mudurunun gerektigini ve diger konular icin danismanlarimiza ihtiyaci oldugunu, simdiye kadar cok sey basarmis oldugunu soyledim. Diger soyledigim bir konu ise bir kiz arkadasa ihtiyaci oldugunu belirtmek olmustu. Aksam esime bunu soyledigimde cok sasirdi tabii. O anda bunu soylemek cok olagan gelmisti bana. Gercekten de, adam evine gidiyor sominesinin basina gecip sarabini yudumluyordu ama kimsesi yoktu. Onun derdi zamandi, sosyal iletisim icin zamana ihtiyaci vardi.

St. Louis'deki Otomobil satis yeri randevusu oldugunu inkar etti. Daha sonra gittigim Madison, Wisonsin'deki sirket cok garipti. Sirket bir kucuk gol kenarindaki evden yoneltiliyordu. Iki sahip beni bir restaurantta karsiladılar. Uzun konusmamiz sonunda evlerine gitmem gerektigini, asil sahibin esiyle de konusmamin zorunlugunu soyledim. Mutevazi, ama sirin bir evdi. Iki gun konusmadan sonra onlari da ikna edemedim; "Biz", diyorlardi, "problemimizi biliyoruz zaten. Size neden ihtiyacimiz olsun ki?" diyorlardi.

Ben aslinda satis elemanindan sonra gidiyordum, sanilirdi ki isim kismen kolay. Fakat hic oyle degildi. Satis elemanlari sirf komisyon alabilmek icin islerini yarim yapiyor, kesin randevu almadan bizler gidiyorduk. Ustelik internetten birkac sayfa kotu yayini masaya koydu. Pek yapacak seyim yoktu. Bircok analist kapidan cevrilmisti. Sonradan ogrendigimde is tamamen baskaydi. Internette IPA hakkinda cok yazi yazilmisti. Kimse guvenemiyordu onlara artik. Ben de gec de olsa arastirma yapinca tanistigimiz babacan ve cok zeki olan sirketin sahibinin bile New York'taki barodan atilmis bir avukat oldugunu, haklarinda yuzlerce dava acilmis oldugunu ogrendim. Tabii hic hosuma gitmedi bu durum. Esime boyle bir sirkette calisamayacagimi soyledim. Benim icin sirketimin gurur duyacagim bir sirket olmasi cok onemliydi. Yilda yuzbinlerce para kazanma potansiyelinin olmasi degistirmiyordu bunu. Ustelik bu durum son zamanlarda su yuzune cikmaya baslamisti, ise baslayanlardan yuzde 80'nin kisa surede isten ayrilacaginin beklenmesinin soylenmesinden kuskulanmaliydim. Kimse bu sirkete bulasmak, para kaptirmak istemiyordu. Sonunda ben, $2, 000 bir masraf ile ciktim sirketten. Konustugum bir elemana sirkete faydali olamayacagima karar verdigimi soyledim. Henuz ne kadar bir miktar parayi geri alacagimi bilmiyorum, fakat cok olmayacagindan hatta hic olmayacagindan eminim.

Sonucta, hata benimdi. Girecegim sirketi iyi arastirmaliydim. Sirketi ve sahibini gostermelerinden, bize bol para harcamalarindan kuskulanmaliydim. Aslinda eger durustlugumden feda edebilsem, ki oyle bir sey soz konusu olmaz, uzun donemde diger kisiler gibi yuzbinler kazanmak mumkun gibi. Gece uyuyabilir miyim; onu bilemem. Kucuk bir sirketi kandirmak, onlarin olmayan paralarini almak bana sadece huzun verir.

 
Toplam blog
: 3
: 373
Kayıt tarihi
: 25.01.07
 
 

Uzaklarda bir yerden yazıyorum. Yıllarca Kanada'da yaşadıktan sonra ikinci evliliğinde bu defa Ameri..