Suriye iç savaşında kullanılan tanklar, füzeler ve savaş endüstrisi

Altmış (60) bin dolarlık bir füzenin kendisinden yaklaşık 70-100 kat daha pahalı olan dört (4) veya beş (5) milyon $'lık bir tankı savaşamaz konuma getirmesi tank ve onu vuran füze teknolojilerinin sürekli gözden geçirilmesini gerektirmektedir.

Tanklar yatay atış yapan ve kule zırh koruması az olan savaş makineleridir.  Kuleden içeri girebilen ve patlayan bir füze mobil cephanelik durumundaki tankın ve personelin patlamayla yanmasına, yok olmasına sebep olabilmektedir. 

Bir tank yerleşim alanında ilerlerken yakın saldırılara karşı, tank mürettebatının görüş açısı sınırlı olduğundan, özellikle yanında piyade koruması olmalıdır. Paleti, yürüyen aksamı hasara uğrayan tank hareket ölümüne uğramış demektir. Sırada silah ve personel ölümü kalmaktadır. Açık ortamda ise tanksavar füze etkilerinden uzak tutulmalıdır.

İkinci Dünya Savaşında, tank savaşında önce yenilen Ruslar takiben şehir sokak savaşlarında  Alman tanklarının ana top ve makineli tüfeklerine yakalanmadan tank üzerine çıkıp  üstlerine benzin döküp ateşe vererek mürettebatı ile beraber yakmış ve Alman kayıplarını artırmıştır. Tanksavar mayınları da tankın altında patlatılarak tank hareketi önlenmeye çalışılmıştır.

Tank zırha sahipse üzerinde patlayan füzenin etkisini asgariye düşürmek ve savaşma gücünü devam ettirmek başarısını gösterebilmektedir. Reaktif koruma sistemi/zırh, tanka çarpan füzenin içeri girmeden patlamasını sağlayarak zararlı etkisini azaltmaktadır. Aselsan'ın uğraştığı Aktif koruma sistemi  "Akkor"  ise füze tanka değmeden 50-500m aralığında izlemekte ve tanka 15-20 m kala akıllı tapasıyla çarparak, gelen füzenin patlatılması esasına dayanmaktadır. 360 derece görüşlü (4x90 derece) yüksek teknoloji radarı tanka gelen roket veya tanksavar füzesini algılamakta, tanktaki bilgisayar ve algılayıcıların işbirliği ile fiziksel imha mühimmatı, füze tanka çarpmadan yakındayken patlayarak füzenin tank dışında imhasını ve tankın korunmasını sağlamaktadır. Başika'daki akkor korumalı tanka roket atılmış, koruma çalışmış ve takiben, tank kendisine atışın yapıldığı binayı tahrip etmiştir.

Bekleme durumundaki bir tankın gelebilecek füzeye karşı elektronik bastırma uygulayabilecek cihazının mevcut ve çalışır olması, sahte tank hedefi gösterecek aldatıcılar içermesi, sade füzelere karşı da somut zırh, aktif veya reaktif zırh korumasının olması gereklidir. Açıkçası tank gelecek füzeye, top mermisine karşı tedbirlerini önceden almış olmalıdır.

Birinci Dünya savaşında zırhlı, arazide hareket yetenekli, üstün ateş gücü kriterlerini karşılayabilen 100-120 HP motorlu tanklar zamanla geliştirilmiş, İkinci Dünya savaşında ve soğuk savaş döneminde yoğun olarak kullanılmıştır. Günümüzde beş (5) milyon $ civarında bir maliyet ve teknoloji harikası sistemler olarak 1500 HP beygir gücünde motorlu, gece gören, atış yapan, radarlı, elektronik bastırmaya  ve füzelere karşı korumalı savaş makineleri olarak varlığını devam ettirmektedir. Günümüz Dünya ordularında yaklaşık altmış (60) bin üzerinde tank hizmet vermektedir. Paletli, silahlı, zırhlı tank yanında daha çevik, çok tekerli, silahlı, zırhlı araçlar da üretilmektedir.

Füzeler:Küçük bir piyade birliği yeterince gizlenip rahat nişan alabilir ve tanksavar atışları yapabilirse tankları imha edebilir. 1973 yılı Yom Kippur savaşında Mısır'ın kullandığı güdümlü füzeler İsrail zırhlı birliklerine zayiat verdirmiştir.

Hedefe yönelik olarak ateşlenen, at ve unut tipi füzeler, tank ve zırhına göre hafif olması, bir araç üzerine yerleştirilebilmesi avantajına sahiptir. Ayrıca omuzdan atılabilen, örneğin Amerikan Javelin, füzeler 8 km mesafeye kadar tankları hedef alabilmektedir.

Tanka veya herhangi bir hedefe karşı kullanılacak bir füzenin farklı görev senaryolarını başarması, muhtelif platformlara monte edilebilmesi, helikoptere, uçağa, kara ve deniz araçlarına monte edilebilir özellikler içeren bir aileye mensup olması tercih edilen özellikleri arasındadır.

Füzeler hedefi vurma doğruluğu, ateş gücü, mesafe ve zırh delici özellikleri yönünden sürekli gelişmektedir.

İki kademeli ve bazuka gibi omuzdan atılan füzelerin bir İsveç firmasınca öncelikle kapalı alanlardan dışarıdaki hedefe gönderilebildiği belirtilmektedir. Bu füze bina içinden atış yapanın yaralanmasını engelleyen geri tepme, basınç, ısı zararlarından koruyacak şekilde tuzlu su geri tepme amortisör teknolojisi içeriyor,  Aynı silah iki patlama kademeli olup, duvarı delip, takiben hasar verici patlamayı oda içinde yapma özelliği de içerebilmektedir. Sonuçta kapalı mekandan, düşük profille hedefe atış, hedef alınan  kapalı mekanın duvarını delerek içeri girmek ve takiben zarar verici patlamanın olması sağlanmaktadır.

Suriye füze-tank rekabetinin uygulama alanı olmuştur.  Rus, Amerikan tankları, füzeleri  vesayet savaşları kapsamında Suriye'de kullanılmakta, bunların imkan ve kabiliyetleri denenmekte, oluşan hasarlar görülmektedir.

Türk ordusu mevcut tank ve füzeleriyle Suriye'dedir. Taktik sahada harekat ihtiyaçlarını, lojistiği, uygulanabilir teknolojiyi bilen, tecrübeli personelin değerlendirmelerinin önceden dikkate alınması ve ihtiyacın bu birikim doğrultusunda karşılanmasının önemi harp sahasındayken daha iyi görülmektedir.

İnternet ortamında vurulan M60 T, Leopard 2A4 tank videoları yer almaktadır. El Bab'da Türkiye'ye ait en az on (10) adet  Alman Leopard 2A4 ve iki (2) Amerikan M60 T tankın vurulduğu belirtilmektedir. Bazı yayınlarda ise Türk tank kaybı 40 adetin üzerindedir. Leopard 2A4'lerin kule ve iki (2) yan taraf reaktif zırh korumalarının olmadığı, Rus Kornet füzelerince hasara uğratıldığı söylenmektedir.  Esasen tanklar ve yanında koruyucu piyade birliği bir bütün olarak savaşmaktadır. Vurulan tanklar tek başına olanlardır. Türkiye bu tür kayıpları fazlasıyla yerine koyacak güçtedir.

Ayrıca çok sayıda Suriye'ye ait  Rus T-72 tankı ÖSO tarafından vurulmuştur. İç savaş süresince Suriye'nin binden (1000) fazla tank kaybı vardır. İnternet ortamında reaktif zırhlı Rus T-90 tankının, Amerikan TOW füzesine karşı dayanıklı olduğu, yakıt deposunun ateş almadığı bilgisi yer almaktadır.

You Tube'deki videolar kıymetlendirilirken tank ve füze firmalarının ticari reklam eğilimi, atışı yapanı ve hedefi takip eden en az iki kamera gerektiği, çekimlerin gerçekçiliği,  ülkelerin ve etnik grupların siyasi amaçları dikkate alınmalıdır. Sanal ortamda da tank ve  füze savaşı devam etmektedir.

Tanklar ve füzeler, iki karşıt silah gücü, gittikçe gelişmektedir.  Uzaktan fırlatılan hedefini bulur füzeler, helikopterlerden atılan füzeler, bombalama yapan uçaklar, güçlü top atışları  tankların kabusu olabilmektedir. İkinci Irak-ABD savaşında  ABD gözlem uydularından çektiği Irak hava resimlerinden yararlanarak önce Irak'ın havadan tanklarını, hava alanlarını, uçaklarını, füze sahalarını yok etmiş, mikrodalga EMP darbesiyle elektrik şebekesini çökertmiştir. Takiben hava koruması alan zırhlı ve  mekanize ABD birlikleri, duraksamadan ilerleyerek Irak'ın başkenti Bağdat'ı kolayca işgal etmiştir.

Günümüzde Tankların modüler olarak füze savunma sisteminin olması ve zamanla füze teknolojisi gelişimine göre bunların değiştirilmesi son zamanlarda tercih edilen bir yaklaşımdır.

Ukrayna ve 2014 İsrail Hamas krizi tank ve mekanize araçların önemini bir kez daha göstermiş, karadan işgal için vazgeçilmez oldukları görülmüştür. Tank aktif koruma sistemi Gazze'de İsrail'e faydalı olmuştur.

ABD'nin altı bin (6000) Abrams tankı vardır. Yıllık işletme bakım masrafı 558 milyon $'dır. 2017 itibariyle  Doğu Avrupa'daki  NATO yığınağı için bu tanklar kullanılmaktadır.

Ruslar tank işinde modernizasyon için  Aramta T-14 tankını üretmeyi hedeflemektedir. Günümüz tanklarından 20 yıl ileri teknoloji içerdiği, kulesinin uzaktan komutalı olabildiği ve istenirse personelsiz, robot tanka dönüştürüleceği belirtilmektedir. T-14 tankı füzelere karşı aktif korumalıdır. Bir önceki nesil T-90 tankları da Abrams'dan 20 ton daha hafif, küçük profilli ancak zırh dayanımı  daha azdır.

Füze endüstrisi ise İkinci Dünya savaşından sonra savunma ve taarruz alanında her iki ülkede de hızla gelişimini devam ettirmektedir. Kısa, orta, uzun mesafe hava savunma sistemleri gittikçe modernleştirilmekte, daha uzaktan algılama, çok sayıda hedefe odaklanabilme ve vuruş yüzdesi artışı sağlanmaktadır. Uçak gemileri (60 tonluk tanklarla değil) çok  sayıda uçak ve hedefi doğruluklu vuran, hedefine uydulardan veya kendi üstünde monteli konum/navigasyon  sistemleriyle uçan, hasar gücü yüksek füzelerle donatılmaktadır.

ABD ve Rusya harcamalarına bakılırsa her ikisi de milyarlarca doları/rubleyi füze savunma ve taarruz sistemlerine harcamaktadır.

Rusya'nın silah sistemleri modernizasyon sorunu kaynak yetersizliğidir. Ancak Rus silah sanayiinin ihracat yeteneği ABD'den sonra Dünya'da ikincidir. Petrol ve gaz fiyatlarının düşmesi Rusya'nın gelirini ve bütçesini azaltmıştır. Uzun dönemde Rusya, Reagan dönemindeki gibi,  tekrar ABD ile silahlanma yarışına kalkışırsa ekonomisi yine çökebilir. Rusya ekonomisi kısıtlı ABD ve AB ambargosu altındadır.

Yıllık ABD füze savunma (9), füze ve mühimmat harcamaları (13) bütçesi 22 (9+13=22) milyar $ üzerindedir. İran ve Kuzey Kore, bu harcamaların daha da artmasına yol açabilir.

Ülkeler, gelişmekte olanlar dahil, en iyi silahları fuarlarda görmekte ve bunlara sahip olmak istemektedir.

Sonuç: Türkiye yeniliklerin hiç eksilmediği tank ve füze endüstrisi üzerinde çalışmalıdır. Sekizinci (8) Cumhurbaşkanı Özal'ın temelini attığı füze endüstrisini geliştirmek, tank üretimine yerli veya ortak işbirlikleriyle başlamak gereklidir. Bu iki alanda zamanı iyi değerlendirmek, gecikmemek, üretim, istihdam ve uzun dönemde ihracatı hedef almak şarttır. General Patton gecikmeden yapılan iyi planı, mükemmel plandan üstün tutmaktadır. Politik hedeflerimizin de askeri ve ekonomik gücümüzle orantılı olması, var olanı korumak yönünden faydalıdır.

Kaynaklar:                                                                                                                     U.S. Ground Forces in Urgent Need of Modernization, Dan Goure, April 21, 2016       Missile Defense Agency (MDA) Fiscal Year 2017 Budget Overview