tematestus - toprak

Canımız, sevdiğimiz en değerli varlığımız, herşeyin anası “toprak” üzerine kurdum bu seferki tematestus’umu..  

Toprak; değeri en az bilinen ama varlığımız için en gerekli olan doğal kaynağımız.Herşey ondan gelir ve ona döner; o olmadan ne ot biter, ne kuş uçar, ne börtü böcek ne de insan yaşar.

Son on bin yılda toprakla iç içe dokunmuş bir tarih yaşadık.Toprak, bu ortak geçmişi, insan yüzünden toprağın yok olup toplumu besleyemez hale gelmesi nedeniyle çöken uygarlıkların tarihi olarak okuyor. Çünkü toprak erozyonu, uygarlıkların altını oyuyor. Oysa ana ilke belli; toprağın oluşumundan hızlı yitirlmesine yol açan tarım yöntemleri, toplumları çökertir.

Hatırlamak, hatırlatmak ve birazda eğlenmek için size sorular hazırladım.

Soru 1-Toprağın oluşum hızı, çevre koşullarına bağlı. 1941 yılında Prof. H. Jenny toprak formasyonunun beş ögesini şöyle sıralıyor; 1.Ana materyal (kayalar), 2.İklim, 3.Organizmalar, 4.Topoğrafya ve.. Ve ne?

a- Zaman      b- Su        c- Hava         d-Ateş

Soru 2- Yıl 1932. Türkiye’de ilk kez Cumhuriyetin genç kuşakları Karadeniz Ereğli’de   tabiat sevgisini eyleme dönüştürerek bir dernek kurdular. Bakımsız topraklarda özellikle meyve fidanları dikerek yöreye hizmet ettiler. Bu derneğin adı nedir?

a- Ereğli Meyve Cemiyeti     b-Meyve Cemiyeti    c-Toprağı SevmeCemiyeti   d- Ereğli Meyve Derneği

Soru 3- Latince “insan” demek olan homo sözcüğü, yine Latince, “yaşayan toprak” demek olan bir sözcükten alınmış. Günlük hayatta da sıklıkla kullandığımız bu sözcüğü hatırladınız mı?                                       

a- Hamsi       b-Humus      c- Hayri      d- Huri

Soru 4-  “Toprak Dede” namı ile anılan Hayrettin Karaca, yıllarca toprak erozyonuna dikkat çekmek için yırtındı; “ Topraksız tarım olmaaaz.!”  “Toprağa Saygı “ diye en önde yürüdü. Oysa, hiç gerek yoktu; Toprak Bayramı Kanunu’muz dahi vardı (!)  Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımız,                               11-17 Haziran tarihlerinde Toprak Bayramının kutlanmasına yönelik çalışmaları tekrar başlattı.
Size bu kanunun tarihini soracağım.                                                                                                                       a- 1945             b-1946          c-1995        d- 1996

Soru 5- Söz kanunlardan açılınca size bir kanun daha  hatırlatmak istiyorum; 4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve  Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu.Kanunda bütün kamu kurumlarına görev var. Ben MEB’nın üzerine düşeni soracam.Diyor ki kanun, “Orman Bakanlığınca tahsis edilen uygun yerlere her öğrenciye her yıl    ....  adetten az olmamak üzere fidan diktirerek Okul Ormanları kurar.” Biliyorum, gülüyorsunuz. Ama sormak zorundayım; kaç adet?

a- 1adet fidan        b- 2 adet fidan       c- 3 adet fidan         d- 4 adet fidan

Soru 6- TEMA Vakfı’nın düzenlediği toplantılardan birinde “ toprak nedir? diye sorulmuştu. Katılımcılar bir sürü tanım yapmışlardı. Ben, kısa bir cevap vermiştim; “Ekmektir.” Sonradan ekmeğin de sadece un değil, tohum, gübre, mazot, odun, elektrik, su, maya,nakliye, ambalaj ve emek olduğunu öğrendim.Ben size, bir buğday tanesinin kaç gram olduğunu soracam.                                                      a- 0.10 gram      b- 0.20 gram      c- 0.30 gram      d- 0.51 gram

Soru 7- 1950’li yıllarda Toroslardan rüzgarla kopup gelen kumlar bir ilçemizi ve etrafındaki canlı yaşamını alt üst etti. Türkiye'de uygulanan erozyon önleme projelerinin en büyük ve en başarılı uygulaması Konya’nın hangi ilçesindedir?

a- Ereğli         b- Karapınar         c- Hadim        d-Meram

Soru 8- Amerikan Discover Dergisi ölüm ile ilgili ilginç bilgiler yayınlamış.İlk ölüleri toprağa gömme işlemi 350 bin yıl öncesine dayanıyormuş.Size ilk ölü gömücü ülkeyi sorsam.

a- İspanya       b- Kanada       c- Çin      d- Türkiye

Soru 9-  “Torpah senin başşaan” desem ne anlarsınız?  Söylenişi komik ama anlamı ağır; “öl, geber, allah belanı versin, senin gibi insan olmaz olsun.” ş harfinin vurgulanması ile dozajı artan bu  bedduanın geçtiği yöremizi soracağım.

a- Kastamonu- Sinop      b- Manisa- İzmir      c- Bolu -Sakarya      d- Kars-Ardahan

Soru 10- Son sorumu beni de çok etkileyen şu dizeler  ile yapamayım;  “Toprak gibi olmalısın..

Ezildikçe sertleşmelisin! Seni ezenler sana muhtaç kalmalı ! Hayatı sende bulmalı.”  Şairini hatırladınız mı?

a- Adem Yücel      b- Ali Yücel     c- Can Yücel        d- Selahattin Yücel 

Cevaplar: 1-a, 2-c, 3-b, 4-a, 5-c, 6-d, 7-b, 8-a, 9-d, 10-c