Topluca "taşmamızı" mı istiyorlar?

Yaşadığım şehrin bir kaç yerinde gözüme çarpan bazı tabelalar, pankartlar, ilanlar beni hayrete düşürüyor bazen.

ÖSS'den 1-2 hafta önce birkaç yerde "Öğrencilere ÖSS sınavında başarılar dileriz" yazıyordu. Bu pankartı yazdıran, yazan, bastıran, basan, astıran ve asan kişi ve kişiler ÖSS'nin açılımını bilmiyorlar demek ki.

ÖSS: Öğrenci Seçme Sınavı. Eğer "ÖSS sınavı" yazarsak veya dersek, "Öğrenci Seçme Sınavı Sınavı" demiş oluyoruz. İlginç değil mi?

* * *

Birkaç yerde de, otobüs ve minibüslerin mecburi istikametini gösteren tabelalarda "Toplu taşım araçları" yazıyor. Bunun asılmasında emeği geçen kişi ve kişilerin de dilbilgisi kurallarından bihaber olduğu apaçık. Ya da ben yanlış biliyorum!

"Taşımak" eylemini kastederek bir isim türetmek istiyorsak, "taşıma" demeliyiz. Fiil kökü "taşı-" olduğu için. "Taşım" dersek onun kökü "taş-"tır, yani taşmak o tabelada saçma oluyor.

Şunun gibi:
Bas - basım
Yap - yapım
Taş - taşım

Oysa;
Kaşı - kaşıma
Yansı - yansıma
Taşı - taşıma

Duruma bakıldığında anlaşılan o ki, birileri bizim toplu halde "taşmamızı" istiyor! Yoksa "Toplu taşıma araçları" yazmaları gerekmez miydi?

* * *

Son yıllarda Türkçe'nin kullanım yanlışları her geçen gün artmakta. Ana dilimizin yabancı sözcüklerle kirlendiği yetmiyormuş gibi, bir de yapılan yanlışlara alışıyoruz ve dolayısıyla bizler de yanlış yapmaya başlıyoruz. "de"leri "da"ları birbirine karıştırıyoruz ve ekleri ayrı, bağlaçları bitişik yazıveriyoruz düşünmeden. Yazık oluyor dilimize...

* * *

Yeğenimin geçen yıl gittiği ilköğretim okulunun girişinde sol tarafta, ana sınıfının ana kapısının üstünde kocaman bir tabela var:

"Sanmayın bir çocuk bir küçük şeydir. Belkide bir çocuk en büyük şeydir."

Altı çizili olan sözcüğü değiştirmeden, düzeltmeden aktardım. Düşünebiliyor musunuz, bir ilköğretim okulunun girişinde, öğrencilerin her gün, her an gördüğü bir yerde böyle bir dilbilgisi hatası yapılmış. Oradaki "de" bağlacı ayrı yazılmış olması gerkirken, sözcüğe bitişik yazılmış!

Biliyorum, kimse bu konuda kusursuz değil, hele ben hiç değilim. Burada birilerine ahkâm kesilirken kim bilir gözümden kaçan kaç hatam oluyordur. Ama orası bir okul; ilköğretim okulu; yani öğrencilere temel bilgilerin verildiği tek yer. Bir çocuğun ilköğretimde öğrendiği yanlış bir bilgiyi sonradan düzeltmesi çok zordur. Ve o tabela kim bilir kaç yıldır orada asılı, ve kaç yıl daha asılı kalacak... Yüzlerce, binlerce öğrenci, oradaki "belkide"yi bilinçaltına kazıyacak. İleriki yıllarda, "Belki de" sözcüğü tamamen "belkide"ye dönüşecek belki de...

* * *

Yine yeğenimden örnek vereyim. Geçen yıl öğrendi okumayı. Öğretmeni, 8 serilik bir kitabı okutarak okuma hızlarını ölçüyordu. Bu yüzden evde sık sık okuma alıştırmaları yaptırıyordum o kitaplardan ki hayret edilecek bir şey farkettim: Kitaplarda bir sürü yazım yanlışı vardı!

İlköğretim birinci sınıf öğrencileri için verilen okuma kitaplarında yazım yanlışları!

Keşke taşınırken o kitapları başkasına vermemiş olsaydım da burada örneklerini verebilseydim!

* * *

Düşündüm de, ana dilimiz konusunda en titiz olması gereken eğitim kurumlarında bile böyle yanlışlar olabiliyorsa, "Toplu taşım araçları" ve "ÖSS sınavı" gözüme çok daha masum görünmeye başladı.

Ne yazık, sahip olduğumuz bir avuç şeyden biri olan ana dilimiz her geçen gün yozlaşıyor ve biz buna sadece seyirci kalıyoruz. Üstelik yozlaşmasına her an katkıda bulunuyoruz!!!

<özlem boral="">