Bir muallimin hatıra defteri 16 : İzmir’de Para kazanmak

(Özet: Artık tatil. Uzun tereddütlerden sonra İzmir’deki teyzesine gitmeye karar verir. Uzun süredir onlar Ş’ye sahip çıkmaktadırlar. Onun için teyzesine “Abla” demektedir… İzmir’e gidilmiştir, güzel güzel gezilmiştir ama, tatil uzun boş oturmak olmaz. Karpuz satmaktan, fabrika işçiliğine kadar birkaç meslek dener. Birazcık da para kazanır. Hoşuna gider. Fakat Enişte’sinin tekrar Balıkesir’e göç etmek isteği, İzmir hayallerinin sonu olur….)

3.Haziran.1940
Bugün de İzmir de güzel vakit geçirdik. Sabahleyin Ödemiş’ten arkadaşım Hayrullah geldi. Onların evinde bir müddet oturup görüştük. Öğleden sonra Hayrullah, Hüsamettin ve ben üçümüz Basmane'de buluştuk. Zaten bizim İzmir’de merkezimiz Basmane. Basmane'de aşağı yukarı derken epey gezdik.

Bandırma Ortaokul II.sınıf  arkadaşım bayan Zehra ile ikinci defa olarak fakat bu defa yalnız görüştük. O da burada Karşıyaka Kız muallim Mektebi’ndeymiş. İkimizin de mesleğimiz aynı olduğundan pek sevindi.

7.Haziran.1940
İzmir. Buraya geleli bir hafta oluyor. Her gün arkadaşım Hüsamettin ve Hayrullah ile beraber gezinti yapıyoruz. Hemen hemen gezip görmediğim yer kalmadı. Bugün öğleden evvel Hayrullah ile beraber Basmane'den çıkarak Tilkiliğe; Tilkilikten Yahudi Mahallesinden geçerek Konağa oradan da Bahribaba Parkı’na vardık. Parkta bir müddet oturarak dinlendik.

Tekrar parktan kalkarak İzmir Kız Lisesi’nin önünden geçerek, geze geze taa.. Güzelyalı'ya kadar gittik. Kız lisesi binasında bundan dokuz sene evveline kadar Erkek öğretmen Okulu talebeleri okuyormuş. İşte dokuz senedir Kız lisesi’ne çevrilmiş. O gün kız talebeleri karnelerini alıyorlardı. Kimisi pek neşeli, kimisi de bilakis çok durgundu. Tabii bu da muaffakiyet derecelerinden doğuyordu.

Güzelyalı’dan Eşref Paşa mahallesine çıktık. Yüksekten denize karşı olan İzmir’in umumi manzarasını doya doya seyrettik. Bahri Baba Parkı’nda ufak bir mola verdik. Bir de su içerek hararetimizi söndürdük. Parktan tekrar kalkarak çarşıdan geçerek öğle yemeğine evlerimize yetiştik.

Ayni gün öğleden sonra Hayrullah’la ikimiz bu defa da Alsancak istikametine doğru gezmeye çıktık.

Mahalle aralarından geçerek geze geze, etrafı seyrederek Alsancak İstasyonu’na vardık. Bekleme salonunda biraz oturarak dinlendik. Oradan yine kalkarak Kordon Boyundan denizi seyrederek ve deniz  üzerinden gelen temiz, serin havayı teneffüs ederek evlerimize döndük.

10.Haziran.1940
İzmir’de bugün sabahleyin Halkapınar’da bulunan bir fabrikaya çalışmaya gittim. Fabrikada benim gibi bir çok talebe arkadaşlarla akşama kadar çalışarak piyon kestik.

Bu iş götürü olduğu için akşama kadar ancak otuz beş kuruş çıkarabildim. Böyle emeği korumadığı için akşam eve gelince ağabeyimle ablam tekrar çalışmaya gitmeme razı olmadılar.

Ben de o fabrikada çalışmaya taraftar değildim. Bunun için o fabrikayı terk ettim.

Bugünlerde halk siyasetle fazla meşgul oluyor. Çünkü Garbi Avrupa’da müthiş muharebeler oluyor. Müttefiklerimiz yani İngilizlerle, Fransızlar Belçikada Belçika ordusunun Almanlara teslim olması üzerine muhasarada kalan kuvvetlerini Almanlara pek ağır zaiat verdirerek Dunkerg  limanından çekildiler. Bundan sonra Almanların taarruzu bekleniyordu. Birkaç günden beri Almanlar bütün kuvvetlerini kullanarak Belçika’dan Cenubu, Fransa’ya taarruz ediyorlar. Fakat müttefiklerin mukavemeti karşısında ağır zayiat vererek ilerleyemiyorlar.

14.Haziran.1940
Bu akşam Ankara Radyosu’nun verdiği habere göre Almanlar Parisi işgal etmişler. Fransızlar Paris yakılıp yıkılmasın diye hiç müdafaa etmeden terk etmişler. Birkaç evvel İtalya da Almanya yanında harbe iştirak etmişti. Bu gün verilen ajans haberlerine göre Malta’daki İngiliz  ağır bombardıman tayyareleri Roma, Milano, Torino’yu bombardıman etmişler. Bir çok İtalyan gemisi de batırılmış.

15.Haziran.1940
Bugünle dört gün İzmir’de Tütün Mağazasında çalıştım. Burada vazifemiz; bazen baskı yapmak; bazen de sıyırma yapmaktı. Hayatta böylece bu işin de tadını tattık. Artık Balıkesir'e döneceğim için ayrılmaya karar verdim.

Bugün yetmiş kuruş yevmiye olmak üzere iki yüz yetmiş kuruş kuruş para aldım. Çalışıp para kazanmak çok  iyi bir şey. Ne çare ki ancak dört gün çalışabildim. Vakit olup fazla çalışabilseydim çok daha iyi olacaktı.

( Avrupa’da bu sırada Hitler Almanya’sı boş durmuyor. II. Dünya Savaşı ’nda, Nazi Almanyası’nın Norveç ’e yönelen askeri harekatı  9 Nisan - 10 Haziran 1940 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.. Norveç Seferiyle Alman yayılması ilk kez “batı”ya yönelmekle kalmıyor, Alman silahları da “batı”ya dönmüş oluyordu. Bu bakımdan Norveç çıkarması, II. Dünya Savaşı’nın kilometre taşlarından biri sayılır.