Daha fazla üretim, daha fazla tüketim, ne olur biraz daha fazla!

Teknoloji, bilimin insanların hizmetine sunulmasını sağlar.

Ama ne yazık ki günümüzün temel hareket kaynağı kazanç. Nasıl araçlar yakıtsız gitmiyorsa, hiçbir toplumsal mekanizma da parasal bir getiri olmadan çalışmıyor.

İyi bir evde oturacak kadar şanslı olanların kurduğu düzen, dünyada da benzer biçimde yaşanıyor. Önce evimizin suyunu, yiyeceğini, enerjisini sağlıyoruz. Belirli bir gücümüz varsa, bizim olanları korumak için güvenliğe yatırım yapıyoruz, duvarlar örüyoruz, alarmlar takıyoruz, korunmak için bazı araçlar alıyoruz. Zenginleştikçe bunların önemi artıyor.

(Geçmiş Yazılardan İzler)

Daha fazla üretim, daha fazla tüketim, ne olur biraz daha fazla!

Teknolojinin bilimin popüler yanı olduğunu söyleyebilir miyiz? Yoksa bunun tam tersi mi doğru?

Teknoloji ürünlerinin kullanımı günlük yaşamda iyice yaygınlaştığı için, bilimsel ve teknolojik konuların popülerliğiyle ilgili durum biraz değişiyor gibi.

Öykü (hangi öykü olduğunu söylemeyeyim) aldığı basit önlemlerle insanın doğaya karşı büyük bir üstünlük sağlamasıyla başlıyor. Taşları yontup balta yapmakla uğraşmak bugün anlamsız olabilir. Geçmişteyse bunun gibi yaşama yön veren epey ürün olmalı.

İşbölümünün yaygınlaşmasıyla, sapların yapıldığı tahtayı ve  balta ucu olarak kullanılan taşı inceleyen kişiler ayrılmış. Taş uzmanları baltalarda kullanılacak en iyi taşların özelliklerini araştırıyor, tahtabilimciler ise sapların kırılmaması için ne kadar esnek olması gerektiği sorusunu yanıtlamaya çalışıyormuş.

Bu iki önemli alanda elde edilen bilgileri kullanarak zamanın teknoloji ustaları da en iyi baltaları yapıyormuş. Böylece bilim adamları ve teknoloji uzmanları dünya sahnesindeki yerlerini almaya başlamış.

Kısacası, bilimle ortaya çıkan yeni teknoloji fırsatlarını değerlendirenler hem yeni ürünlerin
geliştirilmesine ve yaygınlaşmasına katkıda bulunmuş, hem de kendileri tanınıp popülerleşmiş.

Bilgisayarların gelişmesi ve global ağ bağlantısının etkinleşmesi iş yapma biçimleri ve hızında çok
dramatik değişikliklere neden olmuş. Daha büyük ve hızlı bir değişimin önü açılmış.

Teknoloji kullanımı çağımıza yön veren temel etkenlerden birisi. Bilimsel bilgiler, uygulanacakları bir
teknoloji alanı yoksa fazla bir anlam taşımıyor. Nükleer bombaların yapımına giden teknolojik uygulama sürecini başlatmasa Einstein'ın ünlü kuramları karmaşık matematik problemlerinin yanında bekliyor olacak, Hiroşima ve Nagazaki acıları yaşanmayacaktı.

Elbette bu kadar karamsar olmaya neden yok. İnternet'in yaygınlaşmasını sağlayan gelişmeler de askeri araştırmalarla başlamış. Aslında gücün ve savunmanın önemini kabul etmek gerekiyor. Ayakta kalmak için güçlü olmak ve gerektiğinde kendini savunmaktan başka yol yok. En azından günümüz koşullarında bu dengenin birdenbire değişmesini, savunma bütçelerinin eğitime ve sağlığa aktarılmasını beklemek pek gerçekçi görünmüyor. Üzülerek küsüp oturmak bir seçenek olabilir. Ama bu koşullarda bilim ve teknolojinin insan yararına en iyi nasıl kullanılabileceğini araştırmak ve çözüm aramak daha doğru. Askeri amaçlı başlasa da uydu ve ekran uygulamaları günlük yaşamda işe yarıyor.

Gelişmiş batı ülkelerinde televizyon yayınları epey eskilere gidiyor. Ama yüzyıllar öncesine değil. Örneğin ABD'de düzenli televizyon yayınları 2 Temmuz 1928'de başlamış. (1)

Daha önce de günlük yaşamı çok etkilemiş sayısız teknolojik gelişme olmuştu. Televizyon hepsinden
farklıydı. Bir anda her yana dağılıp evlere ulaşan görüntüler, sesler, müzikler, konuşmalar ve yazılar
gerçeklerin, yalanların, görüşlerin, bilgilerin ve insana ilişkin ne varsa hepsinin yayılmasını sağlıyordu.

İletişimden daha önemli bir alan olan üretimde de 20. yüzyıl başında otomobil sektöründe uygulanmaya başlayan seri üretim yöntemleri o yüzyıla damgasını vurmuştu. Bilgi ve otomasyon teknolojilerinin gelişmesi, işi bambaşka bir boyuta çıkardı. Standart bazı ürünlerin geliştirilmesi ve üretimi öyle kolaylaştı ki yiyecek içecek bulmakta zorlanan kişiler ve ülkeler bile cep telefonu edinme onuruna erişebildi. En yüksek kullanım oranı 100 kişiye 158 telefonla Lüksemburg'taymış. Artış oranının en yüksek olduğu yer Afrika'ymış. (2) Asya'daki artışın yaklaşık iki katıymış. Bazı yerlerde sabit telefon görmeden cep telefonuyla tanışanlar olmuş.

Geçmişte bilim, teknoloji, tasarım ve üretim gelişmiş ülkelerde toplanırken, bilgi ve iletişim ekonomisi döneminde dengelerin değişmeye başladığı görülüyor. Çin'in etkisi başta olmak üzere Asya'nın üretim kapasitesi hızla artıyor. Batı şirketlerinin yatırımlarıyla gelişmiş teknolojileri uyguluyorlar. Dünya üretimindeki, dolayısıyla hammadde tüketimindeki payları hızla artıyor.

Bu bilgilerden teknolojide neler olup bittiğiyle ilgili bir yorum yapılabilir mi?

Açıkçası, yeryüzündeki dengeler çok hızlı değiştiği için resmi net olarak görebilmek zor.

Belki iki sonuca varılabilir. Bu konuda epey bir bilgi ve araştırma gerektiği, bir de teknolojinin

Afrika'daki açlık sorununu çözemese de en azından açlara cep telefonuyla aç olduklarını söyleme fırsatını verdiği...

1. http://en.wikipedia.org/wiki/History_of_television#Overview, Erişim: 4.05.2008
2. http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_phone, Erişim: 4.05.2008