Sarı gelin

Aynı toprakları paylaşmış ya da komşuluk etmiş toplumların kültürleri birbirine benzer. Zaten başka türlüsü de mümkün değildir: Sonuçta solunan hava, üzerinde yaşanan çevre, yaşam koşulları ve çoğu zaman değer yargıları ortaktır. Bu ortaklığı oluşturan şey; uzun zaman birlikte ya da yanyana yaşamanın sonucunda oluşan etkilenme ve birbirinden beslenme durumudur.

Bir Yunanlı ile Türk’ü kendi doğal çevrelerinde gözlemlediğinizi düşünün. Yemek zevkleri aynı, müzikleri birbirine benzer, aynı şarkıyı farklı dillerde söyleyen iki insanla karşılaşırsınız. Aradaki farklılıklar çoğu kez konuşulan dilin ve inancın farklı olmasından ibaret kalır. Hatta çoğu kez fiziksel yapıdan bile kimin Türk, kimin Yunanlı olduğunu anlamak mümkün olmaz. Aynı şey Türk ile Ermeni ve Türk ile Süryani için de geçerlidir. Yüzlerce hatta binlerce yıl ortak bir coğrafyayı yurt edinmiş olmanın oluşturduğu benzerlikler, hatta birbirine karışmalar kaynaşmalar, sonuçta farklı halkların etkilerine açık bir kültür evreni yaratılmasına neden olmuştur. Envai çeşit renkle süslenmiş bu kültür evreninin adı ise: Anadolu’dur.

Sevgili Hrant Dink’in cenaze töreninde ve öncesinde onun anısına çalınan ve söylenen Sarı gelin türküsünün Türklere mi, yoksa Ermenilere mi ait olduğu konusundaki tartışmaların alevlenmesi, ortak kültür evrenimiz üzerine bir kez daha düşünmeme neden oldu. Sarı gelin, her iki dilde de yüzlerce yıldır çalınıyor, söyleniyor. Ermenice’de sari gyalin oluyor türkünün ismi, Türkçe’de ise sarı gelin. Sari, Ermenice’de dağlı demek yani dağlı gelin. Doğrusu dağlı gelin ismi türkünün ait olduğu Erzurum kentimizin coğrafyasıyla da son derece uyumlu. Ancak gelinin aslında dağlı mı, yoksa sarı mı olduğunu bilmenin imkanı yok. Konunun uzmanı olan müzikologların ve müzisyenlerinde ortak görüşü, Sarı gelin türküsünün gerçekte kime ait olduğunun bilinemeyeceği yönünde.

Aslında bu güzel türkünün kime ait olduğunun bir önemi yok. Sarı gelin, Anadolu’ya aittir. Biz bu türküyü yüzyıllardır hem Türkçe, hem de Ermenice okuyup ağladık, duygulandık, Hrant’ı sarı gelin’in eşliğinde uğurladık. Bundan sonra da Ermenice ve Türkçe sözleriyle okunmaya devam edilecek sarı gelin. Çünkü sarı gelin hem Türk’tür, hem de Ermeni.

Blog Resim: http://www.turkumuzikmerkezi.net/notalar/sarigelin.jpg