Şehirlerimizde Konut Fazlalılığı Var mı?

Ülkemizin bir çok şehirinde yüksek binalar artıyor. Uçakla herhangi bir büyük şehirimize gittiğinizde inişe yakın yeni konutları yüksek binaları net biçimde görebiliyorsunuz.

Biz İstanbul'da yaşadığımız için bu şehirden bahsedeceğim. Aslında bu durum Ankara, Kayseri, Konya, İzmir, Antalya vb. diğer şehirler için de geçerli.

Deprem korkusu ile birlikte, İstanbul'da bir çok ev yıkılıyor ve yenisi (depreme karşı daha dayanıklı ) yapılıyor. Yapan mütehaitler kar elde etmek için, ki bu doğal, 2-3 kat fazla yapıyor. Yıkılan her binadan yaklaşık fazladan 4-5 daire çıkıyor. Bu yetmiyor, büyük küçük bir çok arazi iskan alarak üzerilerine 10 kat, 20 kat büyük binalar dikiliyor. Rakamları net bimiyorum, ama bu şehirde her yıl binlerce daire, konut arzı olmuş oluyor.

Peki fiyatlar nasıl seyrediyor? Emlakcıların ve mütehaitlerin belirlediği fiyatlar, bu günlere kadar olması gerekenden bence oldukça yüksek. Yanılabilirim. Fiyatların yükselmesi, mütehaitlerin iştahlı olması kredi faizleri ile ters orantılı. Yani faizler ev sahibi olmak isteyenler kolayca ev sahibi olsun diye düşürülüyor, ama fiyatlar artıyor. Kredi faizlerinin artması hiç bir kesim tarafından istenmiyor.

Bir başka konu daha var, halkın alım gücü. Ne yazık ki son dönemde durum hiç de iç açıcı değil. Toplum her kesimi ile zor geçiniyor, hatta geçinemiyor. İş böyle olunca uzun vadeli kredi çekmek halkı korkutuyor. Yarının güvencesi yok. Kısa vadede aylık ödemeler çok yüksek.

İş böyle olunca, bir taraftan konut fazlalılığı, bir yandan ödenemeyen krediler ve alım gücünün kötüye gidişi derken bir açmaza girmek üzere.

Bu gün, geçmiş dönemdeki hareketlilik düşmüş durumda. Konutlar arzu edilen fiyatara satılamıyor. Apartman sakinleri binalarını yenilemek için düzgün bir mütehait bulamıyor. Birçok insan adliyelerde ödeneyen kredilerin hacizleri ile uğraşıyor.

Netice de artık İstanbul'da fiyatlar durdu, buna rağmen insanlar daire alamıyor. Bunlara paralel kiralar da düşme veya sabit kalma durumunda. Yatırım için daire almak isteyenler bile düşünüyor, ne yapmalı diye.

Bir ülkenin ekonomisini inşaata dayamak hatalı bir tutumdur. İnşaatin sürdürülebilirliği diğer ekonomik göstergelerin iyiye gitmesine bağlıdır. Şehirleri konuta boğmak (ihtiyaç fazlası) yanılgıdır ki bu günlerde halk bunu anlamaya başlandı.

İstanbul'da görülen bu tablo inanıyorum, diğer şehirlerimiz için de geçerli. Bir yere çok yüklenirsen o yer gün gelir yıkılır. Kanımca önce konuttan (dükkan vb.) gelir elde etmenin alternatifini bulmalıyız. Mümkün olduğunca homojen büyüme ile herkes memnun olacaktır. 

Önümüzdeki günlerde gidişat böyle devam ederse, ki edeceğe benziyor, durum hiç açıcı değil.