Mutfak turizmi ve Türk mutfağı

 21 yüzyıl turizmin en hızlı geliştiği ve çeşitlendiği yüzyıl olmuştur. Dünyanın neredeyse tüm ülkeleri ekonomileri içinde turizm sektörüne özel bir önem vermeye ve desteklemeye başlamışlardır. Çünkü turizm diğer sektörlerin adeta tamamlayıcı sektörü haline dönüşmüştür. Bacasız sanayi kabul edilen turizm sektörü sanayileşmeye, çalışma hayatındaki gelişmelere ve her geçen gün büyüyen şehir yaşamındaki taleplere bağlı olarak hızla gelişmektedir. Ulaşım ve haberleşme teknolojilerindeki gelişmeye bağlı olarak bu alandaki gelişmeler dünya genelinde takip edilmekte, değerlendirilmekte ve rotalar belirlenmektedir.

Başlangıçta turizmde tarihi değerler dikkate alınırken, daha sonra iklim avantajlarının bulunduğu ülkelerde deniz turizmi sektöre eklenmiştir. Altyapının gelişmesi, sahip olunan konaklama ile ağırlama gücü kongre turizmini, sağlık spor ve inanç turizmini geliştirmiştir. Gerek ülke gerekse ülke dışı turist sayısının artması yeni gezi güzergâh talepleri yanında başka tematik turizm alanlarının gelişmesini tetiklemiştir. Tüm bu gelişmeler sektörde yemek kültürünün ve mutfak zenginliğinin tanınmasına, önem kazanmasına, başlı başına bir turizm alanına dönüşmesine yol açmıştır. Yörelerin mutfak kültürü ve sahip olduğu yemek zenginliği o yöreleri hatta ülkeleri tanıtan markalara dönüşmektedir.

Bugün gelinen noktada Gastronomi Turizmi, Yemek Turizmi olarakta adlandırılan Mutfak turizmi dünya genelinde izlenmekte ve değerlendirilmektedir. Turlar firmaları tarafından tur paketleri içine mutfak turizmi için önemli rotalar ve noktalar dâhil etmektedirler. Ayrıca bu alanda eğitim ve örgütlenme çalışmaları artmaktadır. Mutfak Turizminin yakalamış olduğu gelişme trendi tüm çevrelerin dikkatini çekmektedir. Konu ile ilgili kişi ve kuruluşlar örgütlenmeye, ulusal ve uluslararası toplantılarda sektördeki gelişmeleri ve politikaları ele almaya başlamışlardır.

Turizmi mutfaksız düşünmemiz mümkün değildir. Bir ülkenin mutfak kültürü kullanılan malzeme, tat, görsellik ve sunuş yöntemleri ile birlikte önemli bir zenginliktir. Turizmin her alanında turistlerin konaklama şartları ile birlikte dikkat ettiği ve ilgi gösterdiği alandır. Turizmi seçkin kılan bir bakıma yörenin tanınmasında rol oynayan o yörenin mutfağıdır.

Ülkemiz uzun tarihsel geçmişi, imparatorluk döneminin yarattığı geniş kültürel fırsatları ile dünyanın en eski mutfakları arasındadır. Türk mutfağı dünyanın birçok köşesinde tanınmaktadır. Ancak bu zenginliğimizin sınırlı sayıdaki ürün dışında tam anlamıyla tanıtıldığını ve kullanıldığını söylememiz güçtür. Turizmde ulaştığımız düzey itibariyle yemek zenginliğimizin mutfak turizmine dönüşme avantajımız büyüktür. Turizmde yatırımlar yanında eğitime yönelik çabalar sonuç vermeye başlamıştır.

Ülkemizde mutfak turizmi bakımından çok başarılı noktalar oluşmaya başlamıştır. Tanınmış yemekler sunan lokantalar, tesisler ve çalışanları ile yemek eleştirmenleri sektörde önemli bir değişime imza atmışlardır. Medyadaki teknolojik gelişmeler ve elektronik haberleşmenin yarattığı fırsatlar en iyi şekilde değerlendirilmeye başlanmıştır. Bir yöreyi ziyaret etmeden o yöredeki başarılı mutfakları ve lokantaları tanıma imkânı vardır. Artık sektörde gerek yöresel, ulusal ve hatta uluslararası yarışmalar düzenlenmekte, konusunda uzmanlaşmış aşçılar ve ekipler ortaya çıkmakta, yemeklerini yarıştırmaktadırlar. Uluslararası yarışmalarda Türk Mutfağını temsil etmektedirler. Her geçen gün sektöre yeni yemekler ve menüler katmakta, geçmişin kaybolan ya da ön plana çıkmayan yemeklerini bizlere sunmaktadırlar. Televizyonun ve sosyal medyanın gücü ile bu gelişmeleri evimize kadar getirmektedirler.

Bugün yemek kültürü birbirine benzer özellikler da her şehrimizin hatta en küçük yerleşim yerlerinin bile kendine özgü yemekleri vardır. Yöredeki tarımsal üretimin şekillendirdiği mutfak kültürü yaratıcı ellerde tat, koku ve görsellik olarak göze ve damağa hitabeden bir şölene dönüşmüştür. Televizyonlarda yemek programlarının en çok izlenen programlar arasına girmesinde de bu özellikler etkili olmaktadır. Bu programları izleyenler yerli ve yabancı insanlar Mutfak Turizminin rotalarını takip etmeye başlamışlardır. Türk yemek kültürü Dünya Mutfak Turizminde yerini almaya başlamıştır. Bu gelişme sürecinde diğer turizm alanları içinde sahip olduğumuz değerlere sahip çıkılması yemeklerin ve tesislerin marka haline getirilmesi gereklidir.