Klozet kapağınız hangi pozisyonda duruyor?

Hadi, yukarıdaki soruya cevap vererek başlayın bu metni okumaya, sizin evinizde klozet kapakları hangi pozisyonda duruyor?
Kapalı?
Yukarıda?
Aşağıda?
İhtiyaca göre değişir?

Sözün tam da burasında, ihtiyaçlardan yola çıkalım öyleyse.

İhtiyaçlar icadları doğuragelmiştir  yaşamın  hemen her alanında.

Misal; alafranga tuvaletin icadı !

İnsanoğlunun hacet giderme ihtiyacı zahmetsiz ve konforlu bir biçimde nasıl gerçekleştirilir? sorusundan hareketle bulunmuş olsa gerek, alafranga tuvalet.

Alaturka bir tuvalette dizlerinin üzerinde çömelme pozisyonunda, hele bir de uzunca bir hacet görme sürecinde kan ter içinde kalmış, cebelleşmekten iyice yorgun düşmüş, göbeğinin ve kaidesinin ağırlığıyla dizlerinin dermanı kesilmiş biri olsa gerek, alafranga tuvaletin mucidi...

-      Hah Buldum !!!  Ya, ne diye boşluğa oturur gibi yapıyorum anasını satayım, gerçekten oturulanını koyarım altıma

diye bağırışını duyar gibiyim...

Büyük ihtimal böyle icad olundu alafranga tuvalet...

Önceleri üzerine oturulan yüksekçe bir tuvalet taşından ibaretti herhalde, çünkü icadlar hep ilkel bir sadelikle ilk adımını atmıştır insanoğlunun kullanımına uzanan yolda diye aklımdan geçirirken, meraklandım... Nasılsa artık bilgiye ulaşmak kolay, bir google boyu mesafede alttarafı, tıklayıverdim ben de.

Bakın, neler buldum:

Umumi Tuvaletler M.S. 1.yy’a tarihleniyor. Romalılar döneminin önemli sosyal yapılarından sayılıyor, toplanma yeri olarak da kullanılmış. Evet, evet, yanlış duymadınız, tuvaletler sosyalleşme yerleriymiş!. Tuvalet zamanları, aynı zamanda insanların çeşitli konuları konuştukları, tartıştıkları, sosyalleştikleri bir aktiviteymiş.
Şu işe bakın, face-book, twitter vs sosyal paylaşım denilen olgunun büyük büyük atası, meğer umumi tuvaletlermiş...

Efes antik şehrinde bulunan Antik Roma tuvaletleri alaturka/alafranga karışımı bir tipe benziyor. Tuvaletler bireysel ve kapalı değil, yan yana sıralanmış, toplu şekilde kullanım söz konusu. 
Mermerden, aralarında bölme olmayan klozet şeklinde tuvaletler yan yana dizilmiş. Oturma yerlerinin altından hızla akan su, pislikleri götürmesi için tasarlanmış. Tuvaletlerin önündeki kanaldan sürekli akan temiz su da, tuvalette boşaltım yapanların kendilerini temizlemesi için düşünülmüş.
Aynen düşündüğüm gibi ilkel bir sadelik söz konusu ama fonksiyonaliteden de taviz verilmemiş.

Ve bir bilgi daha: soğuk havalarda zenginler tuvalete oturmadan, ısıtmaları için hizmetçilerini oturturlarmış.  

Bu durumda, klozet kapaklarını da garanti, hizmetçiye sahip olamayan sosyal sınıftan birileri icad etmiş olmalı...
Soğuk ve sert tuvalet taşı mãbad hassasiyetine cevap vermez olunca, ihtiyaç yine kendi çözümünü üretmekte geri kalmamış olsa gerek ki, alt ve üst kapaktan oluşan klozet takımı yerleşivermiş tuvalet taşının üstüne.

Derken kapitalist düzenin oyuncuları bu icadı da hemen ranta çevirmenin icabına baktılar şüphesiz ve farklı boyutlarda renklerde, farklı malzemelerden, mãbad  hassasiyetine uygun oturma konforunu dikkate alan farklı modeller, çeşit çeşit klozet kapağı takımları yer almaya başladı, bu ihtiyaç giderme sektöründe.

Teknolojik ilerlemeden klozet kapakları da nasibini aldı elbette, sizi görünce üst kapağı kendiliğinden açılanı mı istersiniz, işinizi bitirip sifonu çektiğinizde otomatik kapananı mı, oturduğunuzda  istediğiniz derecede ısıtanını mı tercih edersiniz, artık keyfinize ve cüzdanınıza kalıyor bu tercih.

Benim tercihime gelince; şu alt kapağın, tuvaleti kullananın cinsiyetine göre otomatik hareket edeninden istiyorum. Şöyle ki; alafranga tuvaletin karşısına gelen kadınsa, üst kapak açık alt kapak tuvalet taşının üzerine indirilmiş olarak hazır pozisyona geçiverecek. Erkek karşısındaysa, alt üst kapak yukarıya kalkacak ve işeme pozisyonuna uygun hale gelmiş olacak.

O henüz icad edilmedi mi?

Amma da abarttım mı?

Yok, yok ben ciddiyim!

Zira, evin içinde klozet kullanımındaki erkek dayatmasını otomatik olarak devre dışı bırakacak tek çözüm bu!

Zira, alafranga tuvalet kullanımı da, ailede erkek egemenliğinin hükümranlık alanlarından biri olabiliyor...

Nasıl mı?

Şöyle;

Geçenlerde bir arkadaşımın evine misafir oldum, hafta sonunu birlikte geçirdik ailesiyle.

Üç kızkardeş, anneanne, anne, baba ve bir dişi kedi, birlikte yaşıyorlar bir apartman dairesinde.

Tuvalete girdim.

O da ne?

Klozet kapakları yukarı kaldırılmış, alt ve üst kapak bir mandalla üstten birbirine tutturulmuş bir şekilde duruyor. Erkeğin işemesine hazır ve amade vaziyette yani !...

Mandalı çıkarttım, alt klozet kapağını indirdim, hacetimi gördüm, tekrar kaldırdım klozet kapağını yukarı ve üst kapağa mandalladım. Hadi ben bu zahmete katlandım, misafir olduğum evde tuvaleti bulduğum gibi bırakmak adına. Peki ya, bu evde yaşayan 5 kadının tuvalet ihtiyacının başgösterdiği her seferinde karşı karşıya kaldığı bu tabloya ne demeli?

Ya, bu evde 5 kadın 1 erkek yaşıyor (hadi dişi kediyi saymıyorum) ve tek bir tuvalet var ortak kullanılan. Be adam, sen tuvaleti kullanacağın zaman kaldır alt kapağı yukarı, yap çişini, indir tekrar yerine ve öyle bırak. Senin dışında kadınlar var evde bu tuvaleti kullanan. Beş kadın günde en az beş kere, senin mandallı klozet kapaklarını açıp, indirip, kaldırıp, mandallıyor. 
Zahmetin kadına düşen payına bak, pes doğrusu!

Oysa sen, beşe karşı birsin, istediğin zaman kaldır, gör işini, indir, öyle bırak.

Aritmetiksel çoğunluğu koy bir tarafa, bir erkek bir kadın da olsa o evin içinde yaşayan, yukarı kaldırılmış kapaklarla zahmetsiz işemeye uygun bir pisuar ortamını kendi kullanımına hazır tutmak nasıl bir zihniyettir?

Kaldı ki, alafranga tuvaletten söz ediyoruz, pisuardan değil!
Üzerine oturarak hacet görmek üzere geliştirilmiş bir icattan söz ediyoruz, ayakta yapılanından değil!.
Oturma standartına göre tasarlanmış madem, oturma standartına uygun bırak sen de.
O yukarıda duran klozet kapakları da neyin nesi?

Tuvaletin aile bireyleri tarafından ortak kullanımının söz konusu olduğu bir evde, erkek egemen bir yaşam tarzının hüküm sürmekte olup olmadığını ilk bakışta nerden anlarsınız? diye soran olursa, artık cevabı biliyorsunuz: klozet kapaklarının duruş pozisyonundan...

Sizin evinizde klozet kapağı hangi pozisyonda duruyor?

İhtiyaca göre değişiyor mu?

Yoksa iktidara göre sabit mi kalıyor?...

Yeşim E. Narter
Istanbul, 2 Ekim 2013