Kök hücre nedir?

Son yıllarda moleküler biyoloji ve tıp alanında bir takım çalışmalar var ki insanlığa inanılmaz olanakların kapısını açıyor. Hepsi birbirinden ilginç ve heyecan verici çalışmalar. Bunlardan en popüler olanını anlatmak istiyorum. Kök hücre çalışmaları.

Ama ilk önce kök hücre nediri bilmek daha önemli.

Umut vaad ediyor, insanlık için son derece öneme sahip olacak...diye devam eden bir sürü övgü dolu cümleler.

İyi de nedir bu kök hücre?

Tamam tamam lafı uzatmadan hemen giriyorum konuya.

Kök hücrelerin iki tane çok önemli özelliği vardır. Biri kendilerini yenileme kabiliyetleri, diğeri ise farklı özelliklere sahip hücrelere dönüşebilme özelliği ki bu herhalde en dikkat çekici olanı galiba.

Düşünsenize bir hücre, her türlü hücreye dönüşebiliyorsa o zaman her türlü dokuyu, organı da yapmak mümkün.

Embriyonik kök hücreler bu özelliklere sahip, zaten böyle de olmalı yoksa bir sperm ile bir yumurtanın birleşerek oluşturduğu bir hücrecik nasıl oluyorda bölüne bölüne milyonlarca hücreye sonra dokulara ve organlara dönüşüyor. Bu başka dokulara dönüşebilme özelliğinin de bir takım alt sınıfları var ama burada kök hücre kursu veriyoruz gibi olmasın...o yüzden detaylardan kaçınarak yazıyorum. Tıpkı bu satırların yazarının ismi gibi “biraz” yazıyorum.

Kök hücre çalışmalarının amacı ya da hizmet edeceği amaç diyelim...daha çok doku tamiri, hastalıktan dolayı fonksiyonu bozulmuş bir takım organların yeni oluşturulmuş olanı ile değiştirilmesi, kaybedilen uzuvların yeniden yapılması en çarpıcı kullanım alanı olacak görünüyor.

Bilim kurgu gibi gelebilir ama kök hücre çalışmaları bir zaman sonra kazalar da, savaşlarda kolları, bacakları kopan askerler içinde büyük bir umut olacak.

Bu yazıyı yazmamın sebebi okuduğum bir blogtu

Blog linki burada;

Blog yazarı Fatih Çam yazmış http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=72864

Ve bir de bir video linki vermiş.

http://www.youtube.com/watch?v=WbUpSn8IE6E

O video da her iki elini de kaybetmiş bir subayımız vardı.

Onu dinlerken ve protez demeye bin şahit lazım olan takma ellerine baktıkça hüzünlendim...diğer yandan ise inancını ve yaşama olan bağlılığını gördükçe hayran oldum ve takdir ettim.

Takma elleri öylesine süs gibi duruyor öylesine fonksiyonellikten uzak ki...zaten kendisi de belirtiyor, tv programından çıkınca otele gittiğinde gömleğinin düğmelerini nasıl çözeceğini düşünüyor.

Oysa kök hücre çalışmalarının sonuçları bu subayımız gibi binlerce böyle durumda olan insanımıza yarayacak.

Gün yakın mı böyle bir müjdeye?...Bilemiyorum ki...ne çok uzak...ne de çok yakın.

Ha bu arada 2007 Nobel Tıp ödülü de kök hücre ile ilgili çalışmalara verildi.

******************

Önemli bir gelişme; Bu blog yazısı tamamlandıktan sonra...haber aldım. O yüzden tekrar güncellemek bakımından bu eki buraya yazıyorum. Daha bugün yayınlanmış bir çalışma...Çok önemli çünkü kök hücreleri elde etmek için artık ille de insan embriyosuna gerek olmayacak...deriyi kök hücreye dönüştürme işlemi başarılmış. 4 adet gen insan derisindeki hücrelere eklenmiş ve bu genler deri hücresinin kromozomlarının tekrar programlanmasına sebep olarak...hücrelere adeta format atıyorlar ve insan vücudundaki 220 tipteki hucreden herhangi birisine dönüşebilme özelliğine sahip oluyor.
Bu ne demek derseniz...deriyi kök hücreye çevirin sonra da istediğiniz organı üretecek hücreye/organa dönüştürün demek.

Bu durumda müjde yakın galiba!!!

<ı>İlgilenenler için çalışmanın makalesi<ı>:

<ı>Induction of Pluripotent Stem Cells from Adult Human Fibroblasts by Defined Factors<ı>
Kazutoshi Takahashi, Koji Tanabe, Mari Ohnuki, Megumi Narita, Tomoko Ichisaka, Kiichiro Tomoda,
and Shinya Yamanaka<ı>

<ı>Cell <ı>131<ı>, 1–12, November 30, 2007<ı>

resim=embriyonik kök hücre