2019 seçim sonuçları

NOT: Bu yazı referandumun ertesi günü olan 17 Nisan 2017'de yazılmıştır. Yayına geç girişiedittör incelemesinden kaynaklanmaktadır.

Tüm tartışmalarıyla referandum geride kaldı. Şimdiyse önümüzde yeni bir dönem var. Geçmişte kalan tartışmaların birçoğu sistemi değil ismi ve kısır çekişmeleri esas almıştı. Merak edenler için geçmiş önerilerimi şöyle kenara koyuyorum.

Başkanlık sistemi 1

Başkanlık sistemi 2

2019 SEÇİMLERİ

Bundan sonra ne olacak dersiniz? Önümüzde bir 2019 seçimi var. Bu sistem değişikliğinin sonuçlarını ilk kez o zaman göreceğiz. Yeni sistemin hayata geçtiği ilk gün olan 17 Nisan'da yazıyorum bunları, bir köşeye not etmenizde fayda var. 2019'da tutup tutmayacağını gözlerimizle görürüz.

Referandumda muhalifler ne demişti? Koalisyonlar candır... 30 yaşın üstündeki herkesin saçma bulduğu bu söylem aslında bu yeni sistemle gerçekleşecek. Nasıl mı? Buyrun bakın.

Meclisin sağ kanadı

AKP, bilhassa çözüm sürecinde gelmiş geçmiş en sert muhalefeti yürüten MHP'nin "teröristi imha, vatandaşla kol kola" projesini hayata geçirmeye karar aldığı sürecin ardından MHP ile son derece yapıcı bir ilişki içine girdi. 

Bu ortaklık referandumda da sürdü ve nihayetinde artık yeni bir sisteme geçiş yapıldı. Bu süreçte medyada bambaşka yorumlar yapıldı. MHP kendisini bitirecek, bu saatten sonra MHP bir daha meclise giremeyecek gibi bazı söylemler ileri sürüldü. MHP ise "Biz önemli değiliz, önemli olan devlet" gibi bir çıkışla cevap verdi bu iddialara.

Peki 2019 seçimlerine nasıl bir havada gidilecek? Seçim zamanı geldiğinde görünen o ki AKP-MHP ön ittifakıyla gidilecektir. Yani MHP'nin seçilmiş isimleri muhtemelen 2015 oy oranı olan %15 oranında AKP listelerinde yer bulacak ve seçimlere o şekilde gireceklerdir.

Bu durum teknik olarak partinin seçimlere etkin şekilde girememeleri gibi bir sonuç doğurmuş gibi görünmekle birlikte aslında tam aksine, devlet yönetimine milletin verdiği oy oranı olan %15 nispetinde etkin katılım şeklinde sonuçlanacaktır. Bir başka ifadeyle yaklaşık 120 MHP'li vekil AKP listelerinden seçilip meclise girecektir.

Öte yandan bu birlikteliğin kendi içinde mantıklı ve iyi tarafları da olacaktır. Bir kere parti içi demokrasiye faydası olacaktır. AKP sıraları içerisindeki MHP vekilleri devlet için iyi icraatlara ses etmezken yanlış bulduklarına sesini yükseltecek ve bir nevi denge-kontrol görevi üstlenecektir.Bu kontrol görevininaynısını AKP'li vekillerden beklemek çok mümkün değildir. 

Meclisin sol kanadı

Peki ya sol cenahta durum ne olacak? CHP ilk turda ikinci parti olacak. İkinci turda AKP-MHP bloğunun karşısına çıkacak. Ancak bir farkla, CHP tıpkı AKP'nin MHP ile kurduğu gibi bir ortaklığı HDP ile açıktan kuramayacaktır. AKP'nin MHP'ye teklif ettiği gibi açıktan HDP'ye vekillik teklif edecek olsa bunu millete anlatamaz. Ne İzmir'e, ne Trakya'ya...

İlk tura tek başına girip ikinci turda HDP'den oy istese yine işler karışık olacaktır. Sonuçta oy istediği adamların kim oldukları belli. (HDP'nin siyasi görüşü ne?) Peki ya süreç nasıl işleyecek?. Mitingler düzenlendiğinde AKP-MHP bloğu her yere gidip bayrak açarak oy isteyecektir. Ancak CHP ikinci turda doğuda miting düzenlemeye kalkacak olursa bunu HDP desteğiyle yapmaya kalkışacaktır.

O şartlar altında bayrak açılmaması gündeme gelecektir ki eğer mitingler HDP'nin istediği gibi Türk bayrağı açılmadan yapılacak olursa bu durum CHP'nin kendisini bitirme nedenlerinden birisi olacaktır. Ayrıca  CHP'nin HDP seçmeninden oy isterken kullanacağı argüman "Bu düzene karşı gelmek için bize oy verin" den öteye gidemeyecektir. Ne doğuya bir yatırım, ne de çözüm vaadi. Kuru hamaset...

Tabi CHP'nin oy istemek için yapacağı şey açıktan değil el altından HDP ile görüşmek olacaktır. Demirtaş gibi doğrudan HDP'li aday göstermeyip meclis içindeki eylemlerle o cephenin sesi olması karşılığında %6.5 oyu CHP'ye vermeyi teklif edeceklerdir. CHP de bu kafayla bu plana gelecek gibi görünüyor.

Şimdi gelelim matematiğe

İlk tura 4 parti girecektir. AKP birinci, CHP ikinci, MHP üçüncü, HDP dördüncü olacaktır. İkinci tura sadece AKP ve CHP girecektir. Bu durumda AKP ve MHP oyları birleşecektir. CHP ile aynı görüşte olmayan ve HDP'nin olduğu bir cepheye oyvermeyecek olan diğer sağ görüşlü partilerin de bu bloğa oy vereceklerini şimdiden söyleyebiliriz. 

---------------------------------------------------------------------------------------

AKP %50 + MHP %15 = %65 oy alacaktır.

Buna dışarıda kalan diğer milliyetçi muhafazakar oyları da eklersek +%3 daha gelecektir. Bu da %68 eder.

Ancak bir de CHP-HDP ilişkisinden tiksinerek CHP'de kalan gerçek Kemalist güruhtan kopmalar olacaktır. Bu da en kötümser olasılıkla %2'dir.

Dolayısıyla sonucu %70'e yuvarlamak mümkündür.

----------------------------------------------------------------------------------------

CHP %24 - 2 = %22'dir.

Buna firesiz %6.5 HDP oylarını eklersek %28.5 yapar.

Dışarıda kalan diğer tüm sol oyları da eklersek %30'u görür.

----------------------------------------------------------------------------------------

Yeni gelen bu sistemle birlikte siyasi geleneğimizde yer alan kavgalı gürültülü koalisyon geleneği geçmişte kalıyor. Yerine ise ön koalisyonlara dayalı ve daha çok iki partili diyebileceğimiz bir düzen geliyor. Aslında her ne kadar CHP bu sisteme çok karşı olsa da aslında bu yeni sistemde son derece karlı çıktığı bir gerçektir.

Zira artık tüm sol oyları mıknatıs gibi çekeceğinden %24'ten kurtulmuş olacaktır. Muhtemel oy potansiyeli %30 bandına geçecektir. Ayrıca artık neredeyse kalıcı olarak Türkiye'nin iki partisinden birisi olacaktır ve her dönem garantili olarak mecliste yer alacaktır.

Ayrıca HDP'nin doğal yollardan ortadan kalkmasıyla birlikte pek bir emek vermeden tüm HDP oylarını da bünyesinde toplayacaktır. Üstelik bunun için çok özel bir çaba göstermesine de gerek yoktur. Ancak burada CHP'nin önemli bir sorunu ortaya çıkacaktır. Artık bu sorunla yüzleşmekten kaçamayacaktır. CHP kimlik bunalımından çıkarak Kemalist mi yoksa başka bir şey mi olacağının yanıtını tüm seçmenlerine vermek zorunda kalacaktır. Bu dönüşüm CHP'nin büyümek için mecbur kalacağı bir dönüşüm olacaktır.

Bu konuyu uzun uzun yazmayacağım. Önceden yazdıklarımla ilgili meraklı okuyucular için birkaç link paylaşıyorum:

CHP'nin terörle valsi

CHP'nin durması gereken yer

CHP neden kazanamıyor?

Siyasi parti görüşleri (Açıklayıcı kaynak)

Sağ ve sol görüş (Açıklayıcı kaynak)